Ο γορίλλας του δολοφόνου: 5 λόγοι να μην το βάλεις ποτέ κάτω

Γράφει η Κική Χατζοπούλου

1. Η γραφομηχανή

Το βιβλίο ξεκινά με μια παλιά γραφομηχανή, μια Underwood Νο 5 του 1908. Τη δωρίζει ο Μάστορας στην ηρωίδα μας, τον θηλυκό γορίλλα Σάλλυ. Θα με ρωτήσετε, μα ξέρει ένας γορίλλας να γράφει; Ο συγκεκριμένος γορίλλας ξέρει όχι μόνο να γράφει, αλλά και να καταλαβαίνει τους ανθρώπους, να φτιάχνει μηχανές όλων των ειδών, ξέρει τι θα πει αλληλεγγύη και φιλία, τι θα πει τόλμη και αντοχή. Η Σάλλυ επιδιορθώνει τη μηχανή και αρχίζει να γράφει την ιστορία που σημάδεψε τη ζωή της: τη δολοφονία του Αλφόνς Μόρρο.

2. Η δολοφονία του Αλφόνς Μόρρο

Ο Μάστορας και η Σάλλυ Τζόουνς έχουν το πλοίο τους, το Hudson Queen, αγκυροβολημένο στη Λισαβόνα. Για καιρό δε βρίσκουν ναύλο ώστε να πληρωθούν κι έτσι καταλήγουν να δεχτούν έναν μυστηριώδη ναύλο από τον Αλφόνς Μόρρο, για να ανακαλύψουν τελικά ότι μεταφέρουν όπλα. Οι πολιτικές ίντριγκες της Πορτογαλίας θα μπλεχτούν με τις δικές τους ατυχίες και ο Μάστορας θα καταλήξει στη φυλακή, ένοχος για τη δολοφονία του Αλφόνς Μόρρο. Όμως η Σάλλυ Τζόουνς είναι σίγουρη: ο Αλφόνς Μόρρο είναι ακόμα ζωντανός.

3. Λισαβόνα, Μπαπούρ, Κοτσίν

Κάπως έτσι ξεκινά ένα απρόσμενο ταξίδι, ακολουθώντας τα στοιχεία που θα βοηθήσουν να αθωωθεί ο Μάστορας. Η Σάλλυ Τζόουνς, με τη βοήθεια των φίλων της, ερευνά στις γειτονιές της Λισαβόνας, σε λιμάνια της Ινδίας, σε ανάκτορα μαχαραγιάδων. Η πόλη της Λισαβόνας περιγράφεται με ανάγλυφες λεπτομέρειες, λες και μπορείς να γευτείς τις νοστιμιές της, να νιώσεις το καλντερίμι κάτω από τα παπούτσια σου, να ακούσεις τα fados από τα τοπικά μπαρ. Η Ινδία είναι μια χώρα εξωτική, τόσο στη φυσική ομορφιά της όσο και στην κουλτούρα της: η ζενάνα όπου ζουν όλες οι γυναίκες του παλατιού, η περίπλοκη ιεραρχία των αυλικών, τα τουρμπάνια του μαχαραγιά. Το βιβλίο σε τοποθετεί επιδέξια στον χώρο, απορροφώντας σε στη μαγεία του τόπου, από την πόλη μέχρι τα παλάτια, από τα ατμόπλοια μέχρι τα αεροπλάνα.

4. Η Σάλλυ Τζόουνς

Μα ποια είναι, επιτέλους, η Σάλλυ Τζόουνς, αυτός ο περιβόητος γορίλλας του δολοφόνου; Πρώτα απ’ όλα, είναι μια αξιαγάπητη ηρωίδα, που σου αφηγείται με απλότητα και σεβασμό τις περιπέτειές της, που τρελαίνεσαι να την ακολουθείς στις διάφορες επιτυχίες και κακοτυχίες της. Είναι όμως και ένας γορίλλας εξαιρετικά ιδιαίτερος: καταλαβαίνει τη γλώσσα των ανθρώπων, τη διαβάζει και τη γράφει, παίζει σκάκι, διορθώνει μηχανές όλων των ειδών, επισκευάζει μουσικά όργανα, γίνεται συγκυβερνήτης αεροπλάνου και κατάσκοπος του μαχαραγιά, και φυσικά ντετέκτιβ που ερευνά τον φόνο του Αλφός Μόρρο. Πάνω απ’ όλα όμως, είναι ένα πλάσμα με περισσότερη ανθρωπιά κι από τους ανθρώπους, που δεν το βάζει κάτω ποτέ.

5. Το αντάλλαγμα των τουρμπανιών

Σε όλο το βιβλίο, η Σάλλυ Τζόουνς συναντά διάφορους ανθρώπους: την τραγουδίστρια Άννα Μολίνα, τον μουσικό Λουίτζι Φιντάρντο, τον νεκροφύλακα Ζοάο – μια πληθώρα από ενδιαφέροντες ήρωες που τη βοηθούν ή συνωμοτούν εναντίον της. Κεντρικός ήρωας είναι ο μαχαραγιάς του Μπαπούρ, ένας καλομαθημένος άνδρας που στην αρχή κοιτά μόνο να ικανοποιεί τις απολαύσεις του. Σιγά σιγά όμως, κι αυτός δέχεται το δώρο της Σάλλυ Τζόουνς: με την αστείρευτη υπομονή της, την ειλικρινή καλοσύνη της, η Σάλλυ κερδίζει τον σεβασμό και τη φιλία όλων. Κι έτσι, λίγο πριν το τέλος, ο μαχαραγιάς συμφωνεί να την απελευθερώσει υπό έναν μόνο όρο: να ανταλλάξουν τα τουρμπάνια τους. Είναι μια συμβολική στιγμή, που αναδεικνύει το βαθύτερο νόημα της ταυτότητας της Σάλλυ Τζόουνς και της ηθικής του βιβλίου: ανταλλάσσεις το τουρμπάνι σου μόνο με τον καλύτερό σου φίλο.

Η Κική Χατζοπούλου είναι απόφοιτος του MFA Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστήμιου The New School της Νέας Υόρκης και συγγραφέας εφηβικής λογοτεχνίας.