Σπύρος Παπαλουκάς

Το ζωγραφικό έργο του Σπύρου Παπαλουκά τον τοποθετεί μεταξύ των κορυφαίων δημιουργών του περασμένου αιώνα. Τα έργα του, που διακρίνονται για την άρτια συνθετική τους οργάνωση, τη χρωματική αρμονία, την εκφραστική λιτότητα, την εσωτερικότητα και την καλώς εννοούμενη ελληνικότητά τους, πλημμυρίζουν από ελληνικό φως και ταυτόχρονα έχουν έντονα πρωτοποριακή έκφραση παρά τη συγκρατημένη συντηρητικότητά τους. Ο Παπαλουκάς αρνήθηκε τη στείρα μίμηση της ελληνικότητας, με τη μορφή της επανάληψης βυζαντινών κυρίως προτύπων, αγγίζοντας με αμεσότητα τη βαθύτερη ουσία της. Του ήταν αδιανόητη η επανάληψη παλαιών μορφών έκφρασης. Έβλεπε πάντα μπροστά. Πίστευε στη δυνατότητα των Ελλήνων δημιουργών, στην προσπάθειά τους να συμβάλλουν δυναμικά στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Γι' αυτό και οι αγιογραφίες του αποτελούν μια μοντέρνα έκφραση της παραδοσιακής αγιογραφίας σε καθαρά βυζαντινή κλίμακα χρωμάτων, όπως αυτή που χρησιμοποιούσαν οι αγιογράφοι εκείνης της εποχής, πριν τη σκοτεινιάσει το πέρασμα των αιώνων και η αιθάλη από τα κεριά των πιστών.

Για να εκφραστεί ο Παπαλουκάς χρησιμοποιεί καθαρά ζωγραφικά μέσα χωρίς φιλολογίες. Δεν διηγείται. Εκφράζει τις παλμικές δονήσεις του θεώμενου. Τα έργα του, παρά τη φαινομενική τους απλότητα, είναι το αποτέλεσμα επίμονης μελέτης της φόρμας και των χρωματικών τόνων του τοπίου, του αντικειμένου, των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του προσώπου με παρατηρητικότητα αλλά και συναίσθημα. Μελετά και αναδεικνύει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά της φύσης που είναι κρυμμένα από το αγύμναστο μάτι, και αναδεικνύοντάς τα δημιουργεί έργα αξιώσεων. Το πολυεπίπεδο έργο του, εμφορούμενο από τις υψηλές αισθητικές του αξίες, αποτελεί πεδίο μελέτης για τους μελλοντικούς εικαστικούς δημιουργούς.

Το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη εκφράζει την ειλικρινή του ευγνωμοσύνη στην αείμνηστη Μίνα Παπαλουκά, κόρη του μεγάλου μας ζωγράφου, για τη δωρεά σ' αυτό της συλλογής της με έργα του πατέρα της. [...]

Το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη θα παρουσιάσει το έργου του Παπαλουκά, τόσο τους πίνακες ζωγραφικής, τα σχέδια και τις εικόνες που ευγενώς δώρισε η αείμνηστη Μίνα Παπαλουκά, όσο και εκείνα που συνέλεξα με σεβασμό τα τελευταία 30 χρόνια, μαζί με αυτά που ο ίδιος μου πρόσφερε κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης σχέσης μας.

Η παρουσίαση της δουλειάς του, εκτός από τις αίθουσες του κτιρίου του Ιδρύματος, θα μεταφερθεί σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και στο εξωτερικό, εκπληρώνοντας την αποστολή μας απέναντι στην τέχνη και τους σκοπούς του Ιδρύματος.



Βασίλης Θεοχαράκης