Αθώοι και φταίχτες

Γενάρης του 2002 στα Χανιά. Ένας ξένος περιπλανιέται στα παλιά. Τα κτίσματα, οι δρόμοι, οι τάφοι, τα γεγονότα. Μια γυναίκα δέχεται ένα ανώνυμο τηλεφώνημα. Ένας άλλος μοχθεί με τις εμμονές και τις εικόνες του. Το πτώμα μιας νεαρής σε ερημική παραλία. Συνθήματα στους τοίχους. Οι πολιτισμοί που συμπλέκονται, η ζωή που επιμένει. Όλα αλλάζουν, αλλά και κάτι μένει που λιμνάζει. Φιλίες, αειθαλή δέντρα, έρωτες, το αίμα. Το κρητικό πέλαγος φουρτουνιασμένο. Οι επιχειρηματικοί όμιλοι, οι μετανάστες. Ένας αυτόχειρας, ένα πηγάδι. Ο αστυνόμος που θυμάται. Αλλά το παρελθόν δεν είναι τόπος. Αθώοι και φταίχτες στις γραμμές του μύθου και της ιστορίας.





Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σπουδαίο μυθιστόρημα: η Δούκα «ξετυλίγει το κουβάρι» της πορείας του ανθρώπου στον κόσμο και δεν εκφράζει απλώς την εποχή της, κάτι που σήμερα δεν είναι καθόλου αυτονόητο για τη νεοελληνική πεζογραφία, αλλά προοιωνίζεται και το μέλλον – χωρίς να βάζει πάντως με το κείμενό της «τελεία», αλλά ένα μεγάλο «ερωτηματικό», αφού το μέλλον, ως τελεσίδικη απάντηση, εξαρτάται από τις δαιδαλώδεις διαδρομές της ανθρώπινης ψυχής στα μονοπάτια της Ιστορίας.

Tιτίκα Δημητρούλια, Εντευκτήριο, τ. 67, Δεκέμβριος 2004



Ιστορία, εθνική ιδεολογία, ερωτικές σχέσεις, αλλά και μια βίαιη, σκοτεινή καθημερινότητα ενσωματώνονται στους Αθώους και φταίχτες σ’ έναν ευπαθή όσο και ασυνεχή κοινωνικό ιστό, που μοιάζει ανά πάσα στιγμή έτοιμος να θρυμματιστεί, χάνοντας και τα λίγα τελευταία, ισχνά ερείσματά του. Φτάνοντας στην ωριμότητά της, η Δούκα προχωρεί με συνέπεια στη διαδρομή που χάραξε από την αφετηρία της, για να μας προσφέρει ένα αποτελεσματικά οργανωμένο και προσεκτικά σκηνοθετημένο μυθιστόρημα, που επαναφέρει τον πολιτικό προβληματισμό στην καρδιά των συγγραφικών αναζητήσεων.

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Ελευθεροτυπία, «Βιβλιοθήκη», τ. 308, 21 Μαΐου 2004



Κρίσιμες έννοιες που σφραγίζουν (και συχνά αποστεώνουν) μερικούς από τους χαρακτηριστικότερους, σε πλανητικό επίπεδο, προβληματισμούς του καιρού μας, έννοιες όπως η ταυτότητα, η πολυπολιτισμικότητα, η ιστορική ή η κοινωνική πρόοδος, δοκιμάζονται σ’ αυτό το μυθιστόρημα με λυδία λίθο τόσο σύνθετες καταστάσεις και διερευνώνται σε τέτοιο βάθος, ώστε τα διλήμματα που θέτουν δύσκολα μπορούν να βρουν απάντηση από τη σύγχρονη συνείδηση, «προοδευτική» ή άλλη. Η Δούκα σ’ αυτό το βιβλίο ανοίγει διάλογο με το μέλλον, κι ας μιλάει τόσο πολύ για το παρελθόν.

Δημοσθένης Κούρτοβικ, ΤΑ ΝΕΑ, «Βιβλιοδρόμιο», 6-7 Νοεμβρίου 2004