39 καφενεία και ένα κουρείο

"Τα καφενεία που φωτογράφησε, στη Μυτιλήνη, η Τζέλη Χατζηδημητρίου είναι σαν τις παλιές πορσελάνες στο ντουλάπι με το τζάμι και τους καθρέφτες. Λαμπερά και φωτεινά. Η αρχιτεκτονική τους και το φίνο γούστο τους - που βγαίνει πηγαία- τα κάνουν όψεις ενός πολιτισμού που θα χαθεί. Μοιάζουν σαν να υπήρχαν πάντα. Σαν να μην έχουν ηλικία. Είναι και της αρχαιότητος και της χθεσινής μέρας.



Άπλετο φως τα λούζει. Το φως της Μυτιλήνης. Τα χρώματά τους όπως των λουλουδιών στους αγρούς. Οι όψεις των θαμώνων τους λουσμένες σ' ένα φως αγιότητος. Μια ηρεμία διακατέχει τον χώρο. Είναι η ώρα πριν την άφιξη του αγγελιοφόρου. Πριν από την αντιπαροχή τους, ή την κατεδάφιση. Πριν από τον μαρασμό των άγνωστων αναχωρήσεων - θανάτων, ξενιτιάς, αρρώστιας.



Νερό, γλυκά του κουταλιού, άφθονοι καφέδες τα όπλα τους. Οι καρέκλες όπως στα έργα του Θεόφιλου ή του Τσαρούχη. Τα τραπεζια τους όπως στα ποιήματα του Ελύτη ή του Ρίτσου.



Τα καφενεία που φωτογράφησε στη Μυτιλήνη η Τζέλη Χατζηδημητρίου μοιάζουν με άνθη στο χείλος του γκρεμού της ζωής ή του θανάτου των ανθρώπων της νήσου. Της υφηλίου. Μου θυμίζουν μια πόλη που χάνεται. Την τέχνη της ηρεμίας, της απουσίας των καρδιακών παθήσεων ή της υπέρτασης. Γι' αυτό μοιάζουν με εκκλησίες άγνωστων θεοτήτων. Χαμένων παραδείσων. Γεννούν δάκρυα για την ομορφιά τους. Δάκρυα καθαρής ψυχής."