Το κεφάλαιο, Τόμος Γ΄

Το μεγαλειώδες έργο του Κ. Μαρξ ξεκίνησε να γράφεται με τη φιλοδοξία να αποτελείται από τέσσερις τόμους. Ο Μαρξ δεν κατάφερε να δει ολοκληρωμένο και τελειωμένο το έργο του. Πρόλαβε να εκδώσει τον πρώτο τόμο και οι υπόλοιποι δύο εκδόθηκαν με επιμέλεια του Ένγκελς. Ο τέταρτος εκδόθηκε μετά το θάνατο του Ένγκελς με τον τίτλο Θεωρίες για την υπεραξία. Σκοπός του έργου ήταν να μελετήσει σε όλη την έκταση και βάθος, στην ιστορική τους εξέλιξη όλες τις σχέσεις της καπιταλιστικής κοινωνίας, να μελετήσει τα φαινόμενα που εξελίσσονταν στην οικονομική βάση της κοινωνίας. Στο Κεφάλαιο αναπτύσσονται η θεωρία της υπεραξίας, η εμφάνιση και ανάπτυξη της μετοχικής εταιρίας που αποτέλεσε προσαρμογή των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στο κοινωνικό χαρακτήρα της, χωρίς να ανατρέπει την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Η μετοχική εταιρία υπήρξε η μορφή της ατομικής ιδιοκτησίας που επιτάχυνε τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου σε τεράστιες διαστάσεις. Στη βάση της μετοχικής εταιρίας αναπτύχθηκε το μονοπώλιο, η εποχή του μονοπωλιακού καπιταλισμού και στη συνέχεια η εξήγησή της με τη θεωρία για τον ιμπεριαλισμό από τον Λένιν. Η μετοχική εταιρία είναι το κύτταρο πάνω στο οποίο αναπτύχθηκαν το χρηματιστήριο, η απόσπαση του καπιταλιστή από τη διεύθυνση της παραγωγής, ο παρασιτισμός του κεφαλαίου, η εκτεταμένη εξαγωγή του, φαινόμενα που προβάλλονται από την αστική και οπορτουνιστική θεωρητική προσέγγιση ως «υπερσύγχρονα» του τέλους του 20ού αιώνα. Στο Κεφάλαιο θεμελιώνεται επιστημονικά το σάπισμα του καπιταλισμού, το αναπόφευκτο της σοσιαλιστικής επανάστασης.