Ομήρου Oδύσσεια

Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη)



Πρόκειται για την οριστική μορφή της μετάφρασης του ομηρικού έπους από τον Δ. Ν. Μαρωνίτη. Η πολύχρονη αυτή μεταφραστική περιπλάνηση ξεκίνησε το 1977 με μια πρώιμη, δειγματοληπτική δοκιμή που εμφανίστηκε στο περιοδικό Τέχνη. Έντεκα χρόνια μετά, το 1988, απαγγέλλεται ολόκληρη η πέμπτη ραψωδία στο Φεστιβάλ της Πάτρας. Το ταξίδι θα συνεχιστεί με τη συστηματική μετάφραση του έργου από το 1990 ως το 2001, και καταλήγει σήμερα στον νόστο, στην επιστροφή στη γενέθλια πόλη, τη Θεσσαλονίκη, και στους κόλπους της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της, βρίσκοντας φιλόξενη υποδοχή στην καλαίσθητη μονότομη έκδοση του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών.



Το κείμενο της μετάφρασης προσφέρεται αυτονομημένο από το πρωτότυπο και τα Επιλεγόμενα, διορθωμένο, και σε μονοτονικό σύστημα. Όταν αντικείμενο της μετάφρασης είναι ένα θεμελιακό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας και υποκείμενό της ένας δάσκαλος με διπλό εξοπλισμό, φιλολογικό και ποιητικό, με μόνιμο προβληματισμό για τα ομηρικά θέματα και με προσφορά θεωρητική και πρακτική στον χώρο της ενδογλωσσικής μετάφρασης, αυτόματα πλαταίνει και βαθαίνει το ενδιαφέρον τόσο για τη μεταφραστική προσπάθεια όσο και για το τελικό της προϊόν. Η μεταφρασιμότητα των αρχαίων κειμένων, ο χαρακτήρας και ο προσανατολισμός των μεταφραστικών δοκιμών, ιδιαίτερα των ενδογλωσσικών, η απόδοση του αφηγηματικού ειρμού και ρυθμού, η αποφόρτιση του κειμένου από την έντονη παρουσία του μεταφραστή, θεωρητικά διλήμματα, άλλα πλαστά και άλλα πραγματικά, αντιμετωπίζονται στην πράξη. Το αρχαίο κείμενο αφυπνίζεται. Όπως σημειώνει στον Πρόλογό του ο μεταφραστής: "Όποιος διαβάζει με προσοχή την Οδύσσεια αισθάνεται τη μεγάλη απόσταση χώρου και χρόνου από το κείμενό της. Παρά ταύτα, σιγά σιγά αναδύεται η συναίσθηση ότι το ποίημα, ταξιδεύοντας, έρχεται και φεύγει, πλησιάζει και απομακρύνεται, χαμογελώντας άλλοτε με συμπάθεια και άλλοτε με ειρωνεία. Κι αυτό το πήγαινε-έλα καταλήγει σε μια παράξενη φιλοξενία."



Ο Δ. Ν. Μαρωνίτης ήταν ένας από τους κορυφαίους Νεοέλληνες φιλoλόγους, και διετέλεσε καθηγητής στο Α.Π.Θ. και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου.