Ο πόλεμος των ελιγμών

Η σημερινή συγκυρία της οικονομικής στενότητας προετοιμάζει τις ένοπλες δυνάμεις όλων των κρατών -και πρώτα πρώτα της Ελλάδας- για μια περίοδο σημαντικών αλλαγών, με δραματική μείωση δυνάμεων και αυστηρά μέτρα περικοπών των αμυντικών προϋπολογισμών. Καθώς οι στρατιωτικές δομές ανασχεδιάζονται με προοπτική ελάττωσης, τα προνοητικά κράτη θα προσπαθήσουν να αντισταθμίσουν την αριθμητική μείωση με ποιοτική βελτίωση και αύξηση της αποτελεσματικότητας, ιδίως στο περιβάλλον του πολέμου του άμεσου μέλλοντος, ο οποίος θα είναι τρισδιάστατος και θα διεξάγεται με ασύλληπτες ταχύτητες. Η ιδέα του πολέμου των ελιγμών έχει προταθεί ως πολλά υποσχόμενη λύση στο πρόβλημα.

Ο ελιγμός ως στοιχείο της στρατιωτικής τέχνης είναι κάτι γνωστό εδώ και χιλιετίες, αλλά η θεωρία ενός πολέμου ελιγμών δεν χρησιμοποιεί τον όρο με την έως τώρα καθιερωμένη σημασία του. Ο "πόλεμος των ελιγμών", σε αντίθεση με τον "πόλεμο φθοράς", δεν επιδιώκει τη φυσική καταστροφή των δυνάμεων του εχθρού, δεν μετρά την επιτυχία με στατιστικές καταστραμμένου υλικού και απωλειών προσωπικού. Αντίθετα, επιδιώκει την εκμετάλλευση των αδυναμιών του εχθρού, την παράκαμψη και απομόνωση των ισχυρών του σημείων και τελικά τη συντριβή της θέλησής του να αντιστέκεται. Δεν προσφέρει συνταγές περί του πρακτέου· η αρχή του είναι μία: διαρκής διατήρηση της πρωτοβουλίας και του παλμού, διείσδυση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του εχθρού και μόνιμος αιφνιδιασμός του. Ο πόλεμος των ελιγμών βασίζεται στην αποκεντρωμένη διοίκηση (διαταγές ανάλογες με την αποστολή). Δεν αποφεύγει την πρόκληση σύγχυσης και χάους, ίσα ίσα την επιδιώκει, γιατί σ' αυτές τις συνθήκες θριαμβεύει.

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι θα μπορούσε να τον αναγάγει κανείς σε έναν απλό κατάλογο εντολών και κανόνων που υποτίθεται πως οδηγούν στην επιτυχία. Το αντίθετο, θα πρέπει να τον δούμε ως μια μέθοδο σκέψης, αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη, και ως ένα πλαίσιο για ανάλυση, το οποίο καθοδηγεί τον αξιωματικό που παίρνει αποφάσεις για τη λύση μυριάδων πολύπλοκων προβλημάτων στο πεδίο της μάχης.

Στο βιβλίο αυτό, ανθολόγηση πολλών κειμένων υπέρ και κατά του προτεινόμενου μοντέλου, αποτυπώνεται υπό μορφή διαλόγου μια ενεργητική και ζωντανή διαμάχη που απασχόλησε τον αμερικανικό στρατό προτού οδηγήσει στην υιοθέτηση του πολέμου των ελιγμών ως δόγματος. Η σύνθεση των ιδεών που παρουσιάζονται στον Έλληνα αναγνώστη αναμφίβολα θα σφραγίσει τη διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου. Το ζητούμενο στην ελληνική πραγματικότητα είναι να δημιουργηθεί ένας παλλόμενος από ζωντάνια πυρήνας αξιωματικών ηγητόρων, οι οποίοι δεν θα είναι μόνο εφευρετικοί και ικανοί να βλέπουν μακριά, αλλά θα έχουν την έφεση να μελετούν αδιάκοπα τα θέματα που απασχολούν τη σύγχρονη στρατιωτική σκέψη.