Μαρσέλ Προυστ: Σύμμικτα

Ιδού, λίγους μήνες μετά την παρισινή κυκλοφορία του, το βιβλίο συνάντησης δύο συγγραφέων που σφράγισαν την πνευματική ευαισθησία του 20ού αιώνα. Ο Προυστ υπήρξε μια αναγνωστική εμμονή για τον Ρολάν Μπαρτ, παρότι αυτή δεν πήρε ποτέ το σχήμα κάποιας εκτεταμένης μελέτης. Ήταν η εμμονή ενός κριτικού, αλλά και ενός απλού αναγνώστη που διαβάζει σύμφωνα με το συναισθηματικό του βαρόμετρο. Σε αυτόν τον τόμο συγκεντρώνονται, λοιπόν, διαλέξεις, πρόλογοι, δοκίμια, ραδιοφωνικές εκπομπές, ένα λεύκωμα φωτογραφιών, όλα με θέμα τον συγγραφέα του "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο". Η βασική προσέγγιση δεν είναι βιογραφιστική· ενδιαφέρει κυρίως πώς ο Προυστ αντιμετώπισε τα αινίγματα της δημιουργίας, τις δυσχέρειες της σύνθεσης και τα εμπόδια για την επίτευξη του έργου. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο Ρολάν Μπαρτ απεμπολεί ευκαιρίες να εντρυφήσει, με όχι και τόσο κρυφή αγαλλίαση, στις βιογραφικές λεπτομέρειες του Προυστ και να ξεσκεπάσει την πραγματολογική πεζή αλήθεια κάτω από τη μυθοπλασία, έστω κι αν έχει επίγνωση ότι μια τέτοια «απομυθοποίηση» μεγαλύνει, ουσιαστικά, τη μυθολογία του προυστικού έργου.

«...η γραφή του Προυστ είναι η γραφή της Επιθυμίας: η ατέρμονη φράση του σπιθίζει σαν το αντικείμενο που θέλει να απολαύσει, και όταν λοιδορούμε τη φράση αυτή ότι είναι εξεζητημένη, υπερβολική, παρακμιακή, στην ουσία λογοκρίνουμε τη μαρμαρυγή της Επιθυμίας που αντανακλά. Βέβαια, δεν μπορούμε να ξαναγράψουμε όπως ο Προυστ, αλλά κάθε καινούργια εμπειρία γραφής είναι υποχρεωμένη να ξεπεράσει την προωθημένη πρακτική που χάραξε, με τρόπο αναντίστρεπτο, η κατάκτηση του μοντέρνου Κειμένου». (Ρολάν Μπαρτ)