Λοιμοί, επιδημίες και πανδημίες στην ιατρική ιστορία, στη λογοτεχνία, στη λαική παράδοση

H επιδημία με κορωνοϊό που τυποποιήθηκε ως COVID-19 και που έπληξε τον κόσμο τα τελευταία χρόνια, είχε ως συνέπεια χιλιάδες θανάτους παγκοσμίως και βαριά υγειονομικά προβλήματα που απαίτησαν νοσηλεία σε ΜΕΘ ή, άλλοτε, σε κοινές νοσοκομειακές κλίνες. Το νόσημα αναγνωρίστηκε αρχικά στην Κίνα (2019), ακολούθησε δε η διάδοσή του στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Τα πρώτα κρούσματα στην Ελλάδα εκδηλώθηκαν σε ταξιδιώτες τον Φεβρουάριο 2020. Ακολούθησε συντονισμένος και πολύπλευρος αγώνας για την αντιμετώπιση του νοσήματος, στα ίδια πρότυπα της προστασίας από τα κλασικά επιδημικά νοσήματα από το βάθος των αιώνων.

Επιδημίες στην ελληνική παράδοση αναφέρονται ήδη από τα ομηρικά χρόνια. Ο λοιμός της Τροίας –αποτέλεσμα κατά τις πίστεις της εποχής θεϊκής τιμωρίας– είναι ο πρώτος που καταγράφεται στην ελληνική γλώσσα, δεν είναι όμως ο πρώτος που συνέβη στον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Πολλά από τα νοσήματα της εποχής, με δεδομένες και τις υγειονομικές και άλλες συνθήκες, εξελίχθηκαν σε επιδημίες και πανδημίες.

Με την αφορμή της πρόσφατης πανδημίας του COVID-19, κυκλοφόρησε αριθμός βιβλίων που εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στην παρούσα κλινική οντότητα, αλλά και σε ιατρικές περιγραφές παλαιότερων επιδημιών. Η διαφορά της παρούσας έκδοσης από τις άλλες είναι ότι αυτή αναφέρεται με τη σχετική επάρκεια, εκτός από τις ιατροϊστορικές και σε φιλολογικές και λαογραφικές πληροφορίες, προσεγγίζοντας το θέμα όχι μόνο από την ιατροϊστορική αλλά και από την ιατροκοινωνική πλευρά.