Η μνήμη, η ιστορία, η λήθη

"Το έργο εμπεριέχει τρία σαφώς οριοθετημένα -βάσει του θέματος και της μεθόδου- μέρη. Το πρώτο, αφιερωμένο στην μνήμη και στα μνημονικά φαινόμενα, τίθεται υπό την αιγίδα της φαινομενολογίας με την χουσσερλιανή έννοια του όρου. Το δεύτερο, που αναφορά έχει την ιστορία, υπάγεται σε μία επιστημολογία των ιστορικών επιστημών. Το τρίτο, που κορυφώνεται σε έναν στοχασμό πάνω στην λήθη, εντάσσεται στα πλαίσια μιας ερμηνευτικής της ανθρώπινης ιστορικής συνθήκης που είναι η δική μας.



Τα τρία αυτά μέρη δεν κάνουν ωστόσο τρία βιβλία. Παρά το γεγονός ότι τα τρία κατάρτια φέρουν διαπλεκόμενες, αλλά διακεκριμένες αρματωσιές, ανήκουν στο ίδιο πλεούμενο που προορίζεται για έναν αποκλειστικά, ενιαίο πλου. Μία κοινή προβληματική πράγματι διατρέχει την φαινομενολογία της μνήμης, την επιστημολογία της ιστορίας, την ερμηνευτική της ιστορικής συνθήκης: εκείνη της αναπαράστασης του παρελθόντος.



Με θορυβεί το ανησυχητικό θέαμα που προσφέρουν η υπερβολή μνήμης εδώ, η υπερβολή λήθης αλλού, για να μην μιλήσω για την επίδραση των αναμνηστικών τελετών και των καταχρήσεων μνήμης -και λήθης. Η ιδέα μιας πολιτικής της ακριβοδίκαιης μνήμης είναι από την άποψη αυτή ένα από τα ομολογημένα θέματα που με απασχολούν ως πολίτη".



Paul Ricoeur



Έργο-oρόσημο για τον φιλοσοφικό στοχασμό, το "Η Μνήμη, η ιστορία, η λήθη" κατορθώνει να εξετάσει ενδελεχώς την αμοιβαία σχέση μεταξύ μνήμης και λήθης, δείχνοντας πως αυτή επηρεάζει τόσο την αντίληψη της ιστορικής εμπειρίας όσο και την παραγωγή της ιστορικής αφήγησης. Η επιτυχία του έργου έγκειται στην αποκάλυψη της εσωτερικής αυτής σχέσης, καθώς βοηθά συνάμα στην εξέταση των ηθικών προεκτάσεων κατά την "ανάγνωση" των σύγχρονων γεγονότων.