Η αυτοκρατορία του μικρότερου κακού

Ο φιλελευθερισμός, γεννήθηκε από την ανάγκη να βρεθεί μια πολιτική διέξοδος από τους τρομερούς θρησκευτικούς εμφύλιους πολέμους που ερήμωσαν την Ευρώπη κατά τον 16ο και 17ο αιώνα.



Εξ ου και η πολύ κατανοητή δυσπιστία των φιλελεύθερων προς κάθε "ιδεολογία του Καλού", καθώς και η επιθυμία τους να πιστεύουν σε μια κοινωνία αξιολογικά ουδέτερη, που διέπεται από τους απρόσωπους μηχανισμούς του Δικαίου και της Αγοράς. Το ζήτημα είναι ότι, αποφασίζοντας να αποβάλουμε κάθε αναφορά σε κοινά αποδεκτές ηθικές αξίες, σκοτώνουμε επίσης ό,τι ο Όργουελ ονόμαζε "common decency", δηλαδή ένα σύνολο στοιχειωδών ανθρώπινων αρετών, όπως είναι, για παράδειγμα, η ευθύτητα, η τιμιότητα, η καλοσύνη ή η γενναιοδωρία. Δεν θα έπρεπε, ωστόσο, οι αρετές αυτές να συγχέονται με τις μεταφυσικές κατασκευές των φανατικών του "Καλού". Διότι σε τέτοιες ιδεολογίες στηρίχθηκε ο ολοκληρωτισμός του 20ού αιώνα για να καταστρέψει μεθοδικά τους πιο ουσιώδεις κανόνες τής common decency. Αν δεν προϋποθέτουμε την ισχύ των κανόνων τής common decency, δεν βλέπω στο όνομα ποιας αρχής θα μπορούσαμε να καταγγείλουμε τον απάνθρωπο χαρακτήρα του ναζιστικού ή του σταλινικού καθεστώτος.



(από τη συνέντευξη του Jean-Claude Michea στην Aude Lancelin για το "Le Nouvel Observateur")