Ασφαλιστικό, ανάπτυξη, μακροοικονομία: Οι κρίσιμες διασυνδέσεις

Στόχος μου στο βιβλίο αυτό είναι να συμβάλω ώστε η συζήτηση για το ασφαλιστικό να μετατοπιστεί από το ατομικό στο συλλογικό επίπεδο. Να αναδείξω τις αναπτυξιακές και μακροοικονομικές επιπτώσεις του ασφαλιστικού. Αυτές έχουν παραμείνει στο περιθώριο των αναλύσεων, παρόλο που είναι εξαιρετικά κρίσιμοι παράγοντες για την πορεία της χώρας – και του ασφαλιστικού. Η έμφαση που δίνεται στις επιμέρους ρυθμίσεις του ασφαλιστικού που αφορούν τις συντάξεις και η αδιαφορία για τις αναπτυξιακές διαστάσεις, που επίσης –αλλά μέσα από διαφορετικές διαδικασίες– καθορίζουν το εισόδημα, την απασχόληση και το βιοτικό επίπεδο των ασφαλισμένων, είναι το ίδιο όπως αν κοιτάζει κανείς το δέντρο αντί το δάσος. Και τα δύο, βέβαια, έχουν σημασία, όμως, έπειτα από τόσες παρεμβάσεις και μη παρεμβάσεις στα χρόνια της κρίσης και έπειτα από τόσα γκρεμίσματα προσδοκιών, η ανάλυση των αναπτυξιακών επιπτώσεων του ασφαλιστικού και ιδίως οι μορφές αλληλεξάρτησής του με πολλά γνωστά, αλλά και νέα, προβλήματα κινείται σε ένα επικίνδυνο κενό.

Συνεπώς, η μεγάλη πρόκληση στα επόμενα χρόνια δεν είναι συνάρτηση απλώς του αν και με ποιον τρόπο θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα του ασφαλιστικού. Είναι πώς ξεπερνιούνται αντιλήψεις και στρατηγικές που, μέχρι τώρα, με αναφορά στο ασφαλιστικό μπλοκάρουν συνολικά την πορεία της χώρας προς μια ισχυρότερη αναπτυξιακή τροχιά. Λύση, αν υπάρξει, δε θα προκύψει μέσα από κάποιες ακόμα αλλαγές, όπως αυτές που έχουν θεσπιστεί στα τελευταία είκοσι χρόνια. Μια λύση αποτελεί συνάρτηση μιας αλυσίδας πολιτικών και μιας διαφορετικής κατανόησης της αλληλουχίας των προβλημάτων, που βρίσκονται έξω από το ασφαλιστικό σύστημα το ίδιο.

Στην πορεία αυτής της γραφής, έτυχε να σταθώ σε μια φράση του Αλμπέρ Καμύ: «Ίσως και να μην έχει σημασία αν όσα κάνει κανείς έχουν νόημα ή όχι. Σημασία έχει να βλέπει κανείς μόνο αν αυτά αποτελούν απάντηση στις ελπίδες των ανθρώπων». Μιλώντας για ελπίδες των ανθρώπων, αυτό που διασφαλίζει ότι δε θα τις διαψεύσει κανείς είναι η ειλικρίνεια. Έτσι, παραφράζοντας λίγο τη ρήση του Κέυνς, ότι «μια τέτοια κοινωνία είναι δούλη των ιδεών κάποιου πεθαμένου οικονομολόγου», θεωρώ ότι η κοινωνία μας πρέπει να ξεπεράσει το σύνδρομο του να παραμένει δούλη νεκρών ιδεών ζωντανών οικονομολόγων, πολιτικών, και πολλών άλλων, που επηρεάζουν την πορεία της προς το μέλλον.

Τ.Γ.



Σειρά: Διαδρομές Ιστορίας

Υπεύθυνος σειράς: Κώστας Κωστής

Η ιστορία είναι η λέξη που επιλέξαμε από το αρχαιοελληνικό διανοητικό οπλοστάσιο για να φέρουμε μαζί το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι ο τρόπος με τον οποίο κατανοούμε το παρελθόν προσδιορίζει αναγκαστικά τις δυνατότητές μας να κατανοήσουμε το παρόν, καθώς επίσης και τις προσπάθειές μας να προβλέψουμε το μέλλον. Στη λογική αυτή η σειρά «Διαδρομές ιστορίας» επιδιώκει να συμπεριλάβει βιβλία τα οποία έχουν ως κοινό παρονομαστή την ιστορία, χωρίς ωστόσο να είναι απαραιτήτως βιβλία ιστορίας. Η οικονομία, η κοινωνική θεωρία, η πολιτική επιστήμη, η ανθρωπολογία εντάσσονται στην οπτική της σειράς στο μέτρο και τον βαθμό που αξιοποιούν μιαν ιστορική αντίληψη του χρόνου. Οι συγγραφείς, εξάλλου, των βιβλίων της σειράς μιλούν για τα θέματά τους με έναν τρόπο που επιχειρεί να ξεπεράσει τις παραδοσιακές βεβαιότητες τους πεδίου τους, έτσι ώστε να ικανοποιήσουν δύο από τις βασικές απαιτήσεις της τέχνης τους, που είναι η αμφισβήτηση και η καινοτομία.



Τίτλοι της σειράς:

- S. M. Plokhy, Γιάλτα: Το τίμημα της ειρήνης

- Σπυρίδων Πλουμίδης, Μεταξύ επανάστασης και μεταρρύθμισης: Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος και βενιζελισμός, 1909-1922

- ?evket Pamuk, Άνισοι αιώνες: Οικονομική ανάπτυξη στην Τουρκία από το 1820 μέχρι σήμερα (υπό έκδοση)

- Benny Morris & Dror Ze’evi, Η τριακονταετής γενοκτονία (υπό έκδοση)