Το παλιόπαιδο

Αυτή είναι η ιστορία ενός παιδιού συνηθισμένου σαν όλα τα παιδιά και ξεχωριστού σαν κάθε παιδί.
Η ιστορία ενός παιδιού που μεγάλωνε φορώντας την γκρίζα θλίψη ενός δανεικού παλτού που του έπεφτε μεγάλο. Όλοι το φώναζαν Παλιόπαιδο – ίσως επειδή ήταν το πιο φτωχό και θλιμμένο απ’ όλα τα παιδιά.
Κάποια στιγμή λοιπόν αποφάσισε πως, αν σε λένε Παλιόπαιδο, πρέπει και να γίνεις. Όμως, είσαι στ’ αλήθεια… παλιόπαιδο;
Μια ιστορία εμπνευσμένη από αληθινές ιστορίες μουσικών του El Sistema και της διεθνούς φήμης συμφωνικής ορχήστρας «Μπολιβάρ» της Βενεζουέλας.
Μια ιστορία για την πίστη στον άνθρωπο και στον ανθρωπισμό.
Μια ιστορία για τη δύναμη της τέχνης και του πολιτισμού ενάντια στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Λίγα λόγια για το El Sistema (Το Σύστημα)
Χρόνια πριν, στο Καράκας, ένας μουσικός και οικονομολόγος, ο Χοσέ Αντόνιο Αμπρέου, ονειρεύτηκε πως η μουσική θα μπορούσε να αλλάξει τη ζωή φτωχών και περιθωριοποιημένων παιδιών. Αποφάσισε να ζήσει το όνειρό του: το 1975, μαζί με εθελοντές δασκάλους και μια πρώτη ομάδα 11 παιδιών, φτιάχτηκε η πρώτη ορχήστρα.
Το σχέδιό του, που υιοθετήθηκε αμέσως και υποστηρίζεται έκτοτε από τις κυβερνήσεις της Βενεζουέλας, γνωστό ως Εl Sistema, δεν είναι μόνο ένας διαφορετικός τρόπος εκμάθησης μουσικής, αλλά ένα ισχυρό όπλο ενάντια στην παιδική και νεανική εγκληματικότητα, ενάντια στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Ο σπόρος έχει σήμερα ως «καρπούς» πάνω από 150 παιδικές και νεανικές ορχήστρες – 90 από αυτές συμφωνικές. Πάνω από 500.000 παιδιά σ’ ολόκληρη τη Βενεζουέλα είναι μέλη κάποιας ορχήστρας. Όπως επίσης «καρπός» του El Sistema είναι και η Simon Bolivar Orchestra, η παγκοσμίου φήμης συμφωνική ορχήστρα της Βενεζουέλας.
Οι αρχές του El Sistema εφαρμόζονται τώρα πια σε πάνω από 50 χώρες ανά τον κόσμο. Το El Sistema είναι ένα όραμα που έγινε πράξη, βίωμα, ζωή, αποδεικνύοντας πως η μουσική… σώζει.

«Είναι μια από τις πιο τρυφερά σκληρές και ρεαλιστικές ιστορίες που διάβασα ποτέ. [...] Χαϊδεύει η συγγραφέας τις λέξεις με τρυφερότητα σα να σκουπίζει το δάκρυ από το μάγουλο των Φέλιξ όλης της γης. [...] Είναι η συνολική προσέγγιση που έχει κάνει [η Ίρις Σαμαρτζή] στην ιστορία του “Παλιόπαιδου” που καθιστά την εικονογράφησή της ένα ξεχωριστό έργο μέσα σε ένα άλλο.»
Απόστολος Πάππος, elniplex.com
https://www.elniplex.com/το-παλιόπαιδο-δαρλάση-αγγελική
 
«Το παλιόπαιδο είναι μια ιστορία που θα εισάγει τα παιδιά, μέσω του παραδείγματος του μικρού Φελίξ και του επιτυχημένου μουσικού πειράματος El Sistema, στην προβληματική για τη δύναμη της τέχνης και τη σημασία των ευκαιριών που πρέπει να δίνονται στον καθένα και ιδίως σε όσους μοιάζει να μην έχουν καμιά ελπίδα να αλλάξουν και να ξεφύγουν από τον δρόμο της μιζέριας και του λάθους.»
Ελένη Κορόβηλα, bookpress.gr
https://018.bookpress.gr/ena-vivlio-gia-paidia/4720-2015-05-15-10-48-30
 
«Μπορεί ένα όπλο να δώσει τη θέση του σε ένα βιολί; Ναι, μπορεί. Αρκεί να έχει πίστη κανείς. Και να μη σταματά να ονειρεύεται, ακόμα κι αν τα όνειρά του είναι όνειρα καλοκαιρινής νυχτός. Όταν ένα παιδί επιλέγει να παίζει βιολί, δεν μπορεί με τίποτα στον κόσμο να είναι παλιόπαιδο. Η Τέχνη μπορεί να είναι λυτρωτική, ψυχοθεραπευτική ή ακόμα και να σώσει ζωές.»
Ασημίνα Ξηρογιάννη, diastixo.gr
https://diastixo.gr/kritikes/paidika/3518-to-paliopaido
 
«Ένα παιδί με ένα βιολί είναι πλούσιο;
Σύμφωνα με τον Abreu τον ιδρυτή του El Sistema είναι. Το πιστεύω κι εγώ. Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, ένα παιδί που έχει ένα βιολί, έχει κατ’ αρχήν κάτι για οποίο μαθαίνει να είναι υπεύθυνο. Μέσω της μουσικής καλλιεργείται και δυναμώνει εσωτερικά, ψυχικά και πνευματικά κάθε μέρα όλο και περισσότερο.
Τελικά φτώχεια είναι η έλλειψη ταυτότητας;
Φυσικά είναι και η έλλειψη ταυτότητας. Το να αισθάνεσαι κανένας, μόνο και μόνο επειδή είσαι φτωχός, μόνο και μόνο επειδή δεν μπορείς να έχεις τις ίδιες ευκαιρίες ανεξαρτήτως των ικανοτήτων σου σίγουρα καταρρακώνει την ψυχολογία κάθε ανθρώπου, πόσω μάλλον ενός παιδιού. Είναι σα να μην υπάρχεις. Πώς λοιπόν κάποιος που δεν υπάρχει να μπορεί να κάνει κάτι; Από τη στιγμή που ακυρώνεται η, ξεχωριστή, ύπαρξή σου, η ταμπέλα «φτωχός» αντικαθιστά τη μοναδική ταυτότητά σου ως μοναδικού ανθρώπου, σε στιγματίζει κι  επιλέγει αντί για σένα τον προσδιορισμό σου στην κοινωνία.»
Από συνέντευξη της Αγγελικής Δαρλάση στον Γιώργο Κιούση, presspublica.gr