Τέφρα και σκιά - (εξαντλημένο)

Εντούτοις, σε κανένα άλλο έργο του Πίντερ δεν συναντά κανείς τόσο έντονα αυτή τη σύζευξη ανάμεσα στις προσωπικές μνήμες και το συλλογικό ασυνείδητο, τη σύμπλευση των βιωμάτων της παγκόσμιας ιστορίας με τον προσωπικό μικρόκοσμο των χαρακτήρων, όσο στο πρόσφατο έργο του "Τέφρα και Σκιά" (Ashes to Ashes, 1996). Ενώ από υφολογική άποψη το έργο φαίνεται να αναδύεται μέσα από τον ίδιο νοσταλγικό, ατμοσφαιρικό κόσμο όπως το Τοπίο, η Σιωπή και οι Παλιοί καιροί, στην πραγματικότητα παραπέμπει σε άλλα, πολύ πιο προκλητικά και εφιαλτικά, επικίνδυνα και άρα σιωπηρώς απαγορευμένα τοπία, για τα οποία επιτάσσει στους θεατές όχι μόνο αναγνώριση αλλά και αποδοχή συνενοχής και συνέργειας. Χωρίς να αρνηθεί το γεγονός ότι οι έμμονες εικόνες βίας μέσα στο έργο συνδέονται άμεσα με τη ναζιστική Γερμανία, ο Πίντερ τονίζει ότι το έργο έχει ευρύτερη σχέση με όλα τα πολιτικά εγκλήματα της εποχής μας, που πολλές φορές γίνονται εν ονόματι της δημοκρατίας, μιας λέξης που αρχίζει να βρομάει", και με τη σιωπηρή συναίνεση, την ένοχη απάθεια των ελεύθερων πολιτών αυτών των δημοκρατιών: "Στο Τέφρα και Σκιά δεν αναφέρομαι μόνο στους ναζί: μιλάω για μας και τις αντιλήψεις μας για το παρελθόν και την ιστορία μας, και για το πώς μας επηρεάζουν σήμερα".