Σώζειν τα φαινόμενα

Όταν ο Κέπλερ προσπαθούσε επανειλημμένως να ερμηνεύσει τις κινήσεις των άστρων με τη βοήθεια των ιδιοτήτων των ρευμάτων του νερού ή των μαγνητών, όταν ο Γαλιλαίος επιχειρούσε να συνδυάσει την πορεία των βλημάτων με την κίνηση της Γης ή όταν προσπαθούσε να συναγάγει την εξήγηση των παλιρροιών από την κίνηση της Γης, πίστευαν και οι δύο ότι κατ' αυτόν τον τρόπο αποδείκνυαν ότι οι κοπερνίκειες υποθέσεις έχουν τη βάση τους στη φύση των πραγμάτων. Αλλά στην πραγματικότητα αυτό που έκαναν ήταν ότι εισήγαγαν σιγά σιγά στην επιστήμη την αλήθεια ότι μία μόνο μορφή δυναμικής, με ένα ενιαίο σύνολο μαθηματικών τύπων, μπορούσε να αναπαραστήσει τις κινήσεις των άστρων, τις ταλαντώσεις της θάλασσας, την πτώση των βαρέων σωμάτων. Πίστευαν ότι "ανανέωναν" τον Αριστοτέλη, ενώ στην πραγματικότητα προετοίμαζαν τον Νεύτωνα.

Αντίθετα με τον Κέπλερ και τον Γαλιλαίο, σήμερα πιστεύουμε, όπως ο Osiander και ο Bellarmino, ότι οι υποθέσεις της φυσικής δεν είναι παρά μαθηματικές κατασκευές που σκοπό έχουν ν<χ σώζουν τα φαινόμενα. Αλλά, χάρις στον Κέπλερ και στον Γαλιλαίο, σήμερα απαιτούμε από τις υποθέσεις αυτές να σώζουν ταυτοχρόνως όλα τα φαινόμενα του υλικού σύμπαντος.



(Pierre Duhem)