Προσοχή και ερμηνεία: Μια επιστημονική προσέγγιση για τη διαισθητική επίγνωση στην ψυχανάλυση και στις ομάδες

Ο Bion, στο βιβλίο αυτό, αναδεικνύει τη θεμελιώδη προϋπόθεση για την εργασία του αναλυτή με άτομα και ομάδες τη σημαντική θέση της προσοχής, η οποία συνοδεύεται από την όσο περισσότερο ακριβή εκτίμηση και διατύπωση του περιεχομένου της παρατήρησης, δηλαδή την πρόσληψη της συναισθηματικής εμπειρίας μεταξύ αναλυτή και αναλυόμενου κατά τη συνεδρία. Τονίζει τη σημασία της διαισθητικής κατανόησης (intuition) και της ικανότητας του αναλυτή να προσεγγίζει μέσω αυτής την άγνωστη ψυχική πραγματικότητα των ψυχισμών. Το παρόν πόνημα αποτελεί μια επιπλέον επεξεργασία των ανωτέρω θεμάτων, τα οποία ο συγγραφέας είχε εισηγηθεί σε προηγούμενα έργα του, Elements of Psychoanalysis (1963) και Transformations (1965).
Το ενδιαφέρον του Bion για το συγκεκριμένο θέμα προέρχεται από την αξιοσήμαντη ψυχαναλυτική εμπειρία του. Απεικονίζει την άοκνη προσπάθειά του να κατανοήσει εντός του επιστημονικού συστήματος, την ιδιαίτερη πολυπλοκότητα που χαρακτηρίζει την ψυχαναλυτική παρατήρηση, την αξιολόγηση και την επικοινωνία της συναισθηματικής εμπειρίας κατά την αλληλεπίδραση της ψυχαναλυτικής δυάδας στη συνεδρία.
Στο παρόν βιβλίο τονίζεται ιδιαίτερα η κεντρική σημασία της Προσοχής που στοχεύει στην κατανόηση της ψυχικής πραγματικότητας της άγνωστης και αδιανόητης αλήθειας, το «Ο», στο υπό ανάλυση άτομο ή στην ομάδα. Οι επιρροές οι οποίες παρεμβάλλονται ανάμεσα στον αναλυτή και στον αναλυόμενο, και επιφέρουν αδιαφάνεια, εξετάζονται μαζί με τους τρόπους αντιμετώπισης των επιδράσεων αυτών. Συγχρόνως, εντοπίζονται ζητήματα που αναφέρονται στη γλώσσα, καθότι για την έκφραση και επικοινωνία, ο αναλυτής χρειάζεται να χρησιμοποιεί τη λεκτική οδό, δηλαδή λέξεις και διατυπώσεις, που ενώ έλκουν την καταγωγή τους από ένα αισθητηριακό υπόβαθρο εμπειριών, έχουν ως στόχο να εκφράσουν και να μεταδώσουν καταστάσεις της ψυχικής πραγματικότητας.
Επιπλέον, μια ακόμα εξαιρετικά σημαντική όψη της γλώσσας επισημαίνεται από τον Bion, ο οποίος δηλώνει: «συχνά ξεχνάμε ότι το δώρο του λόγου, με τον οποίο κυρίως εργαζόμαστε, έχει γίνει εξαιρετικά περίτεχνο τόσο για να αποκρύπτει τη σκέψη μέσω της υποκρισίας και του ψεύδους όσο και για να αποσαφηνίζει και να επικοινωνεί τη σκέψη».
Η κλινική αξία του παρόντος βιβλίου, για όσους εντρυφούν στην ψυχαναλυτική εργασία, είναι αυταπόδεικτη. Οι προεκτάσεις των ιδεών που περιλαμβάνονται σε αυτό, έχουν εφαρμογή σε πολλά διαφορετικά πεδία μελέτης και η συζήτηση αγγίζει ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων, ενώ βασίζεται στην Κλαϊνική θεωρία, προτείνει μια νέα οπτική για την κλινική εργασία του αναλυτή. Συγχρόνως προσφέρει αναφορές από το θεολογικό δόγμα, τα μαθηματικά, την αστρονομία, τη γεωμετρία και διερευνά τις συνάφειες ανάμεσα στα πεδία αυτά. Ειδικότερα, γίνεται προσπάθεια να αναδειχθούν συσχετισμοί ανάμεσα σε ορισμένες ψυχολογικές έννοιες και σε μαθηματικές διατυπώσεις, όπως η θεωρία των συνόλων.
Ευελπιστούμε ότι οι αναγνώστες που είναι εξοικειωμένοι με το έργο του Bion, θα καλωσορίσουν την παρούσα έκδοση. Εκείνοι που θα γνωρίσουν τα κείμενά του για πρώτη φορά, αμέσως θα αντιληφθούν την πρωτοτυπία της προσέγγισης, καθώς και το ακριβές αλλά και τον πλούτο των θεωρητικών του προτάσεων.