Το παιχνίδι με τις χάντρες

"Το Παιχνίδι με τις Χάντρες είναι ένας τρόπος να παίζει ελεύθερα κανείς με το σύνολο των περιεχομένων και αξιών του πολιτισμού μας". Μ' αυτό τον τρόπο ο Έρμαν Έσσε διατυπώνει σε πολύ γενικές γραμμές και εντελώς θεωρητικά την ουσία και το περιεχόμενο αυτού που αποκαλεί "Το Παιχνίδι με τις Χάντρες". Η μορφή, όμως, του παιχνιδιού επιδέχεται τέτοιες και τόσες διαφοροποιήσεις, όσα είναι και τα εμπλουτίσματα, οι προσθαφαιρέσεις, και προπαντός οι αφαιρέσεις, οι σμικρύνσεις, οι μεγεθύνσεις και οι μεταρσιώσεις σε επίπεδο διαλογισμού που χαρακτηρίζουν ολόκληρο το μυθιστόρημα, μόνο και μόνο για ν' αναδείξουν τον κάτοχο της γνώσης του παιχνιδιού σε Μάστορα, σε Δάσκαλο, σε Μάγιστρο, σε Μύστη. Ο Μάγιστρος των Αγώνων του Παιχνιδιού με τις Χάντρες, η δράση του οποίου τοποθετείται στο απώτερο μέλλον, αποτελεί καθαυτός τη συμπύκνωση, μα και επιτομή, ολόκληρου του ευρωπαϊκού πνεύματος που οδήγησε, με τον άτεγκτο ορθολογισμό του, στις ανθρωποσφαγές του Α' και του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Αυτό ακριβώς το πνεύμα απαρνείται και καταγγέλλει ο Μάγιστρος Γιόζεφ Κνεχτ, κεντρικός ήρωας του Παιχνιδιού με τις Χάντρες, ύστατο και πνευματικότερο απ' όλα τ' άλλα δημιουργήματα του μεγάλου μυθιστοριογράφου.