Πέραν του κοσμοπολιτισμού

Εκδόσεις Κριτική

"Γι' αυτό ακριβώς προσπάθησα, σε πολλά κείμενά μου, να επικροτήσω συνάμα μια ορισμένη διεθνικότητα, έναν ορισμένο κοσμοπολιτισμό, υποδεικνύοντας ταυτόχρονα ότι πέραν του κοσμοπολιτισμού υπάρχει μια εμπειρία της διεθνικότητας που υπερφαλαγγίζει τη διεθνικότητα: σ' αυτόν τον αιώνα έχουμε μάθει να οδεύουμε προς τη συνάντηση του άλλου -του εξόριστου, του μετανάστη, του πρόσφυγα- εκεί μάλιστα που ο άλλος δεν υφίσταται, δεν έχει τα δικαιώματα του πολίτη και δεν είναι πολίτης." -Ζακ Ντεριντά.



Το βιβλίο του Ζακ Ντεριντά "Πέραν του κοσμοπολιτισμού" αποτελείται από επτά αυτόνομα κείμενα, τα οποία πραγματεύονται έννοιες και προβλήματα που δεσπόζουν αφ' ενός στη σύγχρονη πολιτική φιλοσοφία, αφετέρου στη σημερινή παγκόσμια κοινωνικό-πολιτική σκηνή: κυριαρχία, ιδιότητα του πολίτη, δημοκρατία (democratie) και δημοκρατική πολιτεία (republique), κοινοτισμός και ρεπουμπλικανισμός, φιλοξενία και δικαίωμα ασύλου, εργαζόμενοι "χωρίς χαρτιά", ζωικότητα και ανθρωπινότητα, δικαιώματα του ανθρώπου, έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, νέο διεθνές δίκαιο και νέοι δικαιικοί θεσμοί, συγχώρηση, θανατική ποινή, παγκοσμιοποίηση, πραγματική και δυνητική εργασία, πόλεμος και ειρήνη, κ.ά.

Ωστόσο, όλα τα κείμενα συνδέονται άμεσα μεταξύ τους μέσω της κυρίαρχης έννοιας του κοσμοπολιτισμού. Αυτό δηλώνει άλλωστε ο τίτλος του βιβλίου, τον οποίο επέλεξε ο ίδιος ο Ζακ Ντεριντά ειδικά για την ελληνική έκδοση. Η ντεριντιανή αποκοδομητική θεώρηση του κοσμοπολιτισμού είναι διπλή: αφ' ενός επαναεπιβεβαιώνει τις θετικές πλευρές της κληρονομιάς του κοσμοπολιτισμού, κυρίως του καντιανού, που συνδέεται άμεσα με την έννοια της κρατικο-εθνικής κυριαρχίας και της ιδιότητας του πολίτη, αφ' ετέρου οραματίζεται την υπέρβαση αυτού του κοσμοπολιτισμού μέσω της συγκρότησης μιας νέας δημοκρατικής Διεθνούς πέραν του κράτους-έθνους, ακόμη και της ιδιότητας του πολίτη.

Τα κείμενα του Ντεριντά συνοδεύονται από πρωτογενείς εκτεταμένες σημειώσεις του που διασαφηνίζουν επίμαχες ή σημαντικές λέξεις, φράσεις, έννοιες και θεματικές μέσω συναφών μεταφρασμένων αποσπασμάτων από άλλα έργά του.