Παναγία Σουμελά: Η διαδρομή της εικόνας και η ιστορία της μονής στον Πόντο και στο Βέρμιο

Για την Εικόνα και τη Μονή της Παναγίας Σουµελά θυµάµαι πως από την πιο µικρή µου ηλικία και επί πολλά χρόνια, είτε από τους γονείς µου είτε από άλλους Πόντιους πατριώτες της πρώτης γενιάς, άκουγα πάµπολλες ιστορίες, θρύλους και παραδόσεις. Όταν µπήκα στη διαδικασία να οργανώσω αυτές τις µνήµες, αναζήτησα κι άλλες πληροφορίες, έγγραφα και φωτογραφίες. Προέκυπταν διαρκώς νέα ερωτήµατα, που µε οδηγούσαν σε άλλες πηγές και νέα στοιχεία, αναγκαία για την τεκµηρίωση των προηγούµενων. Βρέθηκα, λοιπόν, µπροστά σε έναν ανυπέρβλητο όγκο υλικού. Αποδέχτηκα την πρόκληση. Τα στοιχεία που αναζήτησα, βρήκα και επιµελήθηκα, τα άντλησα αρχικά από εργασίες ιστορικών, ερευνητών και λαογράφων, που γνώριζα και είχα στη διάθεσή µου και που µνηµονεύω στη βιβλιογραφία, καθώς και από σχετικές δηµοσιεύσεις της Ποντιακής Εστίας και άλλων εντύπων. Ακολούθως, προσέθεσα στοιχεία από την πολυετή, βιωµατική µου σχέση µε τα δρώµενα στη νέα Μονή, στην Καστανιά της Βέροιας, καθώς και από πληθώρα προσκυνηµατικών µου ταξιδιών στον Πόντο και συζητήσεις µε ποντιόφωνους και µη σε εκείνον, τον ευλογηµένο και µαρτυρικό τόπο. Καταθέτω λοιπόν το παρόν βιβλίο ως ελάχιστο αντίδωρο σε όσα οφείλω, στο χρέος µου απέναντι στους προγόνους, τους γονείς, τα παιδιά και τα εγγόνια µου, µα και στους αγέννητους που θα έρθουν. Ελάχιστο αντίδωρο στη φλόγα, που φωτίζει και πυρώνει τις καρδιές των Ποντίων και όλων των Ελλήνων µα και των Ορθοδόξων Χριστιανών της οικουµένης στο άκουσµα και µόνο του ονόµατος της Παναγίας Σουµελά. Στέφανος Π. Τανιµανίδης