Ο καθρέφτης της παραγωγής

«Η ανάλυση των καταναλωτικών αντικειμένων με οδήγησε στην εξέταση της σφαίρας της παραγωγής. Αναρωτήθηκα μήπως αυτή κατασκεύαζε σημεία μάλλον παρά εμπορεύματα. Αν αναλύσουμε την παραγωγή υπό το πρίσμα των σημείων, βλέπουμε ότι η ίδια η πολιτική οικονομία -αυτό το παλιό θεμέλιο που το νομίζαμε τόσο στερεό- είναι εντελώς αυθαίρετη. Τούτη η «επιστήμη» δεν μπορεί να ορίσει στ' αλήθεια ούτε την ανταλλαγή ούτε τη χρήση... Αυτό που χθες εμφανιζόταν ως αρχή ισορροπίας -η θεωρία των αναγκών- έχει υποστεί σαρωτική επίθεση. Η παραγωγή δεν διαθέτει πλέον μέτρο κρίσεως και κοινωνική ηθική... Αν η ιδέα της ορθολογικότητας της παραγωγής εγκαταλείπεται, αν η οικονομική υποδομή γίνεται σε μεγάλο βαθμό ακαθόριστη, οι υπερδομές, οι κοινωνικές αναπαραστάσεις παρασύρονται σ' αυτή την κρίση...



Το σύγχρονο φαντασιακό μιλάει αδιάκοπα για συσσώρευση, πρόοδο, ανάπτυξη, παραγωγή. Η σαγήνη καταστρέφει κι αποσυνθέτει αυτές τις υπέρογκες κατηγορίες διαστρέφοντάς τες. Είναι μια πρόκληση που υπονομεύει όλες τις εξουσίες στο μέτρο που εισάγει την απροσδιοριστία, την τύχη, το απρόβλεπτο, το παιχνίδι.. ...Η πρόκληση αντιτίθεται στο συμβόλαιο, την ανταλλαγή και την ισοδυναμία, σ' όλες τις κυρίαρχες ρυθμίσεις. Θα μπορούσαμε να αναλύσουμε την πάλη των τάξεων με όρους πρόκλησης, πράγμα που θα μας οδηγούσε σε μία θεώρηση πολύ διαφορετική από εκείνη που γίνεται με όρους συσχετισμού δυνάμεων.»



Jean Baudrillard (από συνέντευξη στον Christian Descamps, Le Monde, 18/11/79)