Μεσεγγυούχοι και δοσίλογοι και το τέλος της εβραϊκής επιχειρηματικότητας στην κατοχική Θεσσαλονίκη

Η Θεσσαλονίκη των τελευταίων ετών πριν από τον Β'ΠΠ προσπαθούσε να απορροφήσει τις αναταράξεις της περασμένης 15ετίας: την έλευση των προσφύγων σε μια κατεστραμμένη από πυρκαγιά πόλη, την οικονομική κρίση, τον διάχυτο αντισημιτισμό, τα συνεχή πραξικοπήματα κ.ο.κ.
Η 5ετία της Δικτατορίας του Ι. Μεταξά έφερε την διάλυση της ΕΕΕ και των χαλυβδόκρανων, των προσκόπων και παρεμφερών οργανώσεων, μια οικονομική σταθερότητα και μια επιβαλλόμενη κοινωνική γαλήνη που βασίζονταν στην εκτόπιση-εξορία των αριστερών "ταραξιών" του μεσοπολέμου, παράλληλα με μυστική προετοιμασία της χώρας εν όψει ενός προβλεπόμενου πολέμου.
Πώς ανατράπηκαν όλα με τη Γερμανική Κατοχή 1941-1944; Πώς αντέδρασε η κοινωνία και οι πολιτικές δυνάμεις της πόλης στον αφανισμό των Εβραίων κατοίκων της; Πού βρέθηκαν τόσες ύαινες να πέσουν πάνω στην εβραϊκή περιουσία; Ποιοι ήταν οι δωσίλογοι που συνεργάστηκαν με κάθε τρόπο με τον καταχτητή, πώς έδρασαν και τι απεκόμισαν; Πώς συμπεριφερθήκαν τα θεσμικά όργανα της πόλης σε όλη αυτή την κρίσιμη περίοδο; Πώς αντιμετώπισε τον δοσιλογισμό η Δικαιοσύνη μετά την Απελευθέρωση; Τι απέγινε με τους "κατά την Κατοχήν πλουτίσαντας"; Ποιοι ήταν οι νέοι "εύποροι" στο τέλος της δεκαετίας 1941-1949; Έγινε μια αναδιανομή του πλούτου στην πόλη; Λειτούργησαν πάλι οι παλιές Ισραηλιτικές επιχειρήσεις; Ιδρύθηκαν νέες;
Τις απαντήσεις επιδιώκει να δώσει το ιστορικό αυτό δοκίμιο, το οποίο βασίζεται στη Διδακτορική Διατριβή του συγγραφέα που εγκρίθηκε από το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ τον Ιούλιο 2022.

Orly Meron: Η συμβολή του Καρατζόγλου έχει ιδιαίτερη σημασία στην εποχή που οι τελευταίοι επιζώντες του Ολοκαυτώματος πεθαίνουν και γίνονται προσπάθειες από πλευράς των "αρνητών του Ολοκαυτώματος" να σαμποτάρουν τα όποια σχέδια μνήμης.
Γιάννης Μπουτάρης: Χαιρετίζω την δουλειά του Γιάννη με σεβασμό και θαυμασμό για την υπομονή του να καταγράψει με κάθε λεπτομέρεια τί συνέβη αυτήν την δεκαετία, έτσι ώστε να μας προτρέψει να αποκαταστήσουμε την αστική συνείδηση που οι Θεσσαλονικείς είχαν κάποτε.