Λεξικό ρημάτων αρχαίας ελληνικής

Για δύο βασικούς λόγους γράψαμε το "Λεξικό ρημάτων αρχαίας ελληνικής, από το παρελθόν στο παρόν":

- Θελήσαμε να καταδείξουμε με το δικό μας τρόπο τη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας μέσα στο χρόνο, ακόμα και με τις διαφοροποιήσεις της και τις αλλαγές της. Γι’ αυτό ένα τμήμα κάθε ρήματος που πραγματευόμαστε είναι αφιερωμένο σε λέξεις, φράσεις, ακόμα και παροιμίες-αποφθέγματα που εξακολουθούν να υφίστανται μέχρι σήμερα, έστω και με αλλοιωμένη σημασία μερικές φορές. Για να στηρίξουμε ακόμα περισσότερο την άποψή μας ότι η Αρχαία ελληνική δεν είναι "νεκρή" και ότι ο μαθητής δεν πρέπει να την αντιμετωπίζει ως ξένη γλώσσα, αλλά ότι μπορεί εύκολα να την κάνει κτήμα του με το γλωσσικό του αισθητήριο, αναζητήσαμε και βρήκαμε για κάθε ρήμα ένα απόσπασμα από τη νεοελληνική ποίηση ή λογοτεχνία που περιλαμβάνει αυτό το ρήμα ή κάποια συγγενή του λέξη. Έτσι ο μαθητής-σπουδαστής αυτό το τμήμα του Λεξικού μπορεί να το χρησιμοποιήσει και για άλλα γλωσσικά μαθήματα, αλλά και να το θεωρήσει ως ερέθισμα για να έρθει σε επαφή -προαιρετικά και ευχάριστα πια με τους νέους Έλληνες ποιητές. Τα ποιητικά αποσπάσματα έχουν παραπομπή (το όνομα του ποιητή και τον τίτλο του ποιήματος), καθώς και αναλυτική βιβλιογραφία στο πίσω μέρος του βιβλίου. Κρατήσαμε όλες τις ιδιαιτερότητες της γλώσσας των ποιητών μας, μόνο που χρησιμοποιήσαμε το μονοτονικό.

- Επειδή όμως θεωρούμε ότι η γλωσσομάθεια και ευρυμάθεια έρχεται και μέσα από την "καθαρή" γνώση, γι’ αυτό σε κάθε ρήμα παραθέτουμε την ετυμολογία και το θέμα ή τα θέματά του, τις συντάξεις και σημασίες του, κάποιες συντακτικές σημειώσεις (για σαφέστερη αντίληψη του συντακτικού παραπέμπουμε στο "Χρηστικό συντακτικό της αρχαίας ελληνικής", Καλλιόπη Βέβα, εκδ. Γρηγόρη) και μερικές "ιδιαίτερες" φράσεις που σχηματίζει το ρήμα, χρησιμοποιώντας σε πολλές και αποσπάσματα (με τη μετάφρασή τους) από τους αρχαίους Έλληνες πεζογράφους και ποιητές, τα οποία περιλαμβάνουν αυτές τις φράσεις. Συνεχίζουμε με τους αρχικούς χρόνους του ρήματος και γραμματικές επισημάνσεις αυτού (για καλύτερη κατανόηση της γραμματικής παραπέμπουμε στη "Γραμματική της αρχαίας ελληνικής" και "Ασκήσεις γραμματικής της αρχαίας ελληνικής", Καλλιόπη Βέβα - Θεοδοσία Θεοχάρη, εκδ. Γρηγόρη), με τα σύνθετα του ρήματος και τις σημασίες τους, με συνώνυμα και αντίθετα, σε πολλά από τα οποία δίνουμε οριζόντια τους αρχικούς χρόνους, τις σημασίες τους, την ετυμολογία τους, λέξεις ή φράσεις στη νέα Ελληνική. Επίσης, παραθέτουμε λέξεις της αρχαίας Ελληνικής (με τη σημασία τους) που συγγενεύουν με το ρήμα που εξετάζουμε. Τέλος, όπου κρίνουμε απαραίτητο, παραθέτουμε πίνακες κλίσης και κάνουμε αναφορές στην ελληνική μυθολογία ή επιστήμη ή παράδοση. Έτσι, ευελπιστούμε ότι το Λεξικό μας θα αποτελέσει σημαντικό βοήθημα στα χέρια όποιου ασχολείται με την Ελληνική γλώσσα, αλλά και ευχάριστο εγχειρίδιο για κάθε αναγνώστη, αφού θα του κρατήσει συντροφιά όχι μόνο με τις λέξεις-φράσεις και παροιμίες που θα βρει ή τα ποιητικά αποσπάσματα, αλλά και με τις σημειώσεις από την ελληνική μυθολογία ή τη λαϊκή παράδοση.



Όλα αυτά βέβαια μπορέσαμε και τα υλοποιήσαμε στο Λεξικό Ρημάτων με την ουσιαστική στήριξη των διευθυντών και των συναδέλφων του φροντιστηρίου "Εκπαίδευση Θεωρητικό" (www.ekpedefsitheoritiko.gr) και τους ευχαριστούμε θερμά.

Καλλιόπη Βέβα

Αθανάσιος Κολιαλής