Οι Στωικοί για την ψυχή

[...] Κατά την αρχαιότητα ο στωικισμός δεν άσκησε την επιρροή του μόνο χάρη στο κύρος όσων πάσχιζαν να κάνουν πράξη το υπόδειγμα της ζωής που πρότεινε, αλλά και χάρη στην αυστηρή ακρίβεια και την πολυμέρεια της θεωρητική διδασκαλίας του. Χωρίς τη γνώση αυτής της διδασκαλίας, ένα έργο όπως οι "Διατριβές" του Επίκτητου δεν αποκλείεται να το πάρει κανείς για κείμενο μάλλον ξηρό, σαν μια συλλογή ηθικών παραινέσεων που υστερεί σε πλούτο στοχασμού και δεν ικανοποιεί τη σύγχρονη απαίτηση για περίπλοκα θεωρητικά συστήματα. Εδώ ακριβώς έγκειται μια από τις πιο ενδιαφέρουσες όψεις του στωικισμού, ότι δεν διαχώρισε ποτέ τη θεωρία από την πράξη και δεν ανέπτυξε ούτε κάποιο σύστημα πέρα για πέρα αφηρημένο ούτε και κανένα κήρυγμα απλά ηθολογικό (πρβλ. Σενέκα, "Epistulae", 94-94). Για να πούμε την αλήθεια, οι στωικοί καμιά φορά μπορεί να φαίνονται λίγο πεζολογικοί. Αυτό είναι και το πιο μεγάλο τους προσόν, αφού κανείς ακριβώς δεν το καλλιέργησε ποτέ πιο έντεχνα από αυτούς.



(απόσπασμα από το εισαγωγικό κείμενο του βιβλίου "Τι είναι ο στωικισμός")