Η επινόηση της παράδοσης

Πολλές από τις παραδόσεις για τις οποίες πιστεύουμε ότι έχουν προέλευση αρχαία, στην πραγματικότητα επινοήθηκαν πρόσφατα. Το βιβλίο διερευνά παραδείγματα αυτής της διαδικασίας επινόησης, μεταξύ των οποίων την ουαλική και τη σκοτσέζικη "εθνική κουλτούρα", την εξέλιξη των βρετανικών βασιλικών τελετουργιών κατά τον 19ο και 20ό αιώνα, την προέλευση των αυτοκρατορικών τελετουργιών σε Βρετανία, Ινδία και Αφρική, και τις απόπειρες των ριζοσπαστικών κινημάτων να αναπτύξουν δικές τους αντίρροπες παραδόσεις. Το μεγάλου εύρους αυτό βιβλίο καταπιάνεται με την πολύπλοκη αλληλεπίδραση παρελθόντος και παρόντος σε μια γοητευτική μελέτη της τελετουργίας και του συμβολισμού.



"Με τον συλλογικό τόμο για την "Επινόηση της παράδοσης", η βρετανική ιστορική επιστήμη καθιστά επίκαιρο έναν τρόπο ανάγνωσης και ερμηνείας της ιστορίας που δεν μας ήταν οικείος. Τα ήθη και τα έθιμα, τα σύμβολα και οι τελετουργίες, η ενδυμασία, η γλώσσα, ο χορός, οι παρελάσεις, τα τραγούδια, η μουσική, τα κτίρια, τα μνημεία, ο αθλητισμός κ.λπ., όλα αυτά τα 'φαινομενικά' ρευστά, αντιφατικά και αόριστα, όταν ερευνώνται σε βάθος αποκτούν σημασία και ανοίγουν καινούριους δρόμους στην κατανόηση αλλά και στην εξήγηση ιστορικών γεγονότων που, μέχρι τώρα, δεν είχαν ικανοποιητικά ερμηνευτεί. Οι συγκεντρωμένες στον συλλογικό τόμο μελέτες αναφέρονται σε τρεις λαούς της Βρετανίας, στην αποικιοκρατούμενη Ινδία, στην επίσης αποικιοκρατούμενη Αφρική αλλά και σε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες όπως και στις ΗΠΑ. Σε όλες τις μελέτες είναι κοινό το γνώρισμα και η προσπάθεια των συγγραφέων να αναδείξουν μια πλευρά της ιστορίας αυτών των χωρών και των πολιτισμών τους, που δεν εντάσσεται στα μοντέλα ερμηνείας που συνήθως χρησιμοποιούνται από τους κοινωνικούς επιστήμονες. Η κεντρική ιδέα του βιβλίου, εάν είναι δυνατόν να αναδειχθεί μία κεντρική ιδέα μέσα από τόσο διαφορετικά αντικείμενα έρευνας, είναι ότι, σε διάφορες φάσεις της ιστορικής εξέλιξης, λαοί, φυλές, τάξεις, ομάδες αναπτύσσουν μια ιδέα του πολιτισμού τους, των παραδόσεών τους που, χωρίς να είναι απόλυτα αυθαίρετη, είναι εν πολλοίς `επινοημένη' και σε μεγάλο βαθμό `κατασκευασμένη'. Για ποιον λόγο είναι αναγκαίες αυτές οι κατασκευές και οι επινοήσεις της παράδοσης και γιατί παίζουν έναν τόσο αποφασιστικό ρόλο σε ορισμένες περιόδους, το αναλύουν με τρόπο εξόχως ενδιαφέροντα οι συγγραφείς του συλλογικού τόμου."



(Περιοδικό "Επιστήμη και κοινωνία", τ. 13/2004)