Η εγκυκλοπαίδεια της βλακείας

Τι είναι η βλακεία; Σημάδι πνευματικής καθυστέρησης ή κινητήρια δύναμη της κοινωνίας; Ένα κακό που πρέπει να εξαλειφθεί ή όρος της ύπαρξής μας;



Αυτό το σοφό και πνευματώδες βιβλίο δείχνει πρώτα απ' όλα ότι η βλακεία είναι πανταχού παρούσα: σ' όλους τους ανθρώπους, όλους τους τομείς, όλους τους τόπους και τις εποχές του κόσμου. Σε κεφάλαια και υποκεφάλαια με τίτλους όπως "Ο Σύλλογος των Γκαφατζήδων", "Από το μεγαλείο στο γελοίο", "Η βούληση να είσαι βλάκας", αλλά και "Η βλακεία των εγκυκλοπαιδειών", η βλακεία παρουσιάζεται μέσα από πληροφορίες και αφορισμούς, ανέκδοτα, γελοιογραφίες και παραμύθια, μπαρόκ οροφές και αψίδες του θριάμβου, εικόνες και σχέδια επιστημονικής φαντασίας και αρχιτεκτονικής κήπων. Αλλά και μέσα από χαρακτηριστικούς εκπροσώπους της όπως ο Κύκλωπας και ο βασιλιάς Μίδας, αρχέτυπα όπως η χαζή ξανθιά, ζώα όπως η χήνα, ο γάιδαρος και το ακέφαλο κοτόπουλο...



Όμως ο Ματάις φαν Μπόξελ δεν επιδιώκει μόνο να συνθέσει μια "σκιώδη κυβέρνηση" της βλακείας απέναντι στην αλαζονική εξουσία του λόγου και του πνεύματος. Προσπαθεί να εμβαθύνει στη λογική αυτού του ανάποδου κόσμου. Δείχνει ότι η βλακεία είναι προϋπόθεση της ευφυίας, όπως η αποτυχία είναι η βάση της επιτυχίας. Διότι βλακεία δεν είναι η έλλειψη ευφυίας, αλλά μια ξεχωριστή ιδιότητα, ένα ταλέντο στην ανέμελη αυτοκαταστροφή, η ικανότητα να δρα κανείς εναντίον των βασικών συμφερόντων και επιθυμιών του. Και ακριβώς για να μην πέσει θύμα της ίδιας του της βλακείας, ο άνθρωπος αναπτύσσει την ευφυία του. Έτσι οι γκάφες και τα λάθη υποκινούν την πρόοδο, η βλακεία, που βάζει σε κίνδυνο τον πολιτισμό, είναι και το μυστικό θεμέλιο του.