Για τον χαμένο Μικρό Πρίγκιπα μέσα μας

Γράφει η Λίλη Λαμπρέλλη

Στην αλλαγή του αιώνα, πριν από 23 χρόνια, είχαν γίνει διάφορες δημοσκοπήσεις στη Γαλλία για «το βιβλίο του 20ού αιώνα», είτε στη γαλλική είτε στην παγκόσμια λογοτεχνία, και στις περισσότερες από αυτές o Μικρός Πρίγκιπας του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ ήταν μέσα στις πρώτες προτιμήσεις των Γάλλων, παρέα με τον Ξένο του Καμύ, το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο του Προυστ, το Ταξίδι στην άκρη της νύχτας του Σελίν και πολλές δεκάδες άλλα αριστουργήματα. Επίσης ήταν δεύτερο σε πωλήσεις ανάμεσα στα βιβλία που ξεπέρασαν τα 100 εκατομμύρια αντίτυπα. Ίσως, λοιπόν, αναρωτηθεί κανείς: Πώς είναι δυνατόν να έχει τόση επιτυχία στους Γάλλους αναγνώστες –και όχι μόνο– ένα βιβλίο της «λογοτεχνίας για παιδιά»;

Απαντώ προσωπικά και από καρδιάς. Γιατί o Μικρός Πρίγκιπας κατάφερε να φτάσει σχεδόν τη δύναμη των «μαγικών» λαϊκών παραμυθιών και να διεκδικεί την αθανασία χωρίς να είναι παραμύθι «λαϊκότροπο», χωρίς να μιμείται αρχέτυπα, για τον πολύ απλό λόγο ότι είναι αρχέτυπο του αληθινού ανθρώπου (παιδιού, εφήβου και ενήλικα κάθε ηλικίας) όλων των εποχών, που δεν παριστάνει κάτι που δεν είναι, δεν κολακεύει κανέναν, δεν έχει την αλαζονεία εκείνου που θεωρεί πως είναι κάτι ξεχωριστό, αλλά είναι κάτι ξεχωριστό, όπως κάθε ζωντανό πλάσμα στον κόσμο.

Ο Μικρός Πρίγκιπας αγαπήθηκε γιατί ο συμβολικός λόγος του μας αποκαλύπτει ένα κομμάτι της ψυχής μας, το αυθεντικό, αυθόρμητο, αθώο, ευφυές και σε συνεχή αναζήτηση της αλήθειας γενναίο κομμάτι του καθενός μας, που συχνά δεν μπορούμε να το αναγνωρίσουμε ούτε στον εαυτό μας ούτε στους άλλους, γιατί εκπαιδευτήκαμε να θεωρούμε χαζομάρα την αληθινή αθωότητα, αφέλεια την ειλικρίνεια, δειλία ή τεμπελιά την έλλειψη επιθετικής ανταγωνιστικότητας.

Πιστεύω –χωρίς να μπορώ να το αποδείξω– ότι υπάρχουν κάποιοι σπάνιοι άνθρωποι που δεν έχουν μόνο ένα μικρό κομμάτι του Μικρού Πρίγκιπα, αλλά ο καθένας τους είναι ο Μικρός Πρίγκιπας, δηλαδή είναι «ταξιδευτές» σαν κι αυτόν, σε φυσικά και ψυχικά τοπία. Τους αναγνωρίζουμε από μια εσωτερική λάμψη, που αποπνέει ελευθερία. Είναι εκείνοι που έρχονται από έναν μακρινό, μοναχικό αστεροειδή και βουτούν στη φασαρία του δικού μας κόσμου για να μας μάθουν κάτι, όχι τόσο με λόγια, αλλά κυρίως με τις πράξεις τους, όπως οι ήρωες και οι ηρωίδες των μαγικών παραμυθιών δεν κάνουν δηλώσεις αγάπης, αλλά πράξεις αγάπης. Η δράση τους δηλώνει τα αισθήματά τους.

Αυτοί οι σπάνιοι πρίγκιπες έχουν την επιθυμία της αναζήτησης και τη λαχτάρα του μοιράσματος, γι’ αυτό είναι ταξιδευτές.

Τελικά, θεωρώ πως όλοι, συνειδητά ή μη, αναγνωρίζουμε κάποιες στιγμές της ζωής μας ότι «ερχόμαστε από άλλον πλανήτη», έναν μικρό και φτωχό πλανήτη (ή αστεροειδή), που έχει τρία μικροσκοπικά ηφαίστεια, κάμποσoυς σπόρους επικίνδυνων μπαομπάμπ και ένα υπέροχο τριαντάφυλλο με τρία αγκάθια, ότι η ζωή μας είναι ένα μοναχικό ταξίδι με ελάχιστες συναρπαστικές συναντήσεις, που της δίνουν νόημα, και ότι ο προορισμός μας είναι να επιστρέψουμε –όχι χωρίς να ζήσουμε την οδύνη του τσιμπήματος του φιδιού, την οδύνη της απώλειας των πάντων, αλλά όχι της ψυχής μας– σ’ αυτόν τον ταπεινό αστεροειδή με τα πολλά ηλιοβασιλέματα, γιατί είναι η δική μας Ιθάκη, η αληθινή μας πατρίδα, από εκεί ερχόμαστε και εκεί θα πάμε, αφού είμαστε πλασμένοι από αστερόσκονη, αφού καταγόμαστε από «εκεί έξω» και θα επιστρέψουμε εκεί, στον ουρανό.