Επιδημίες και κοινωνία

Το Επιδημίες και κοινωνία, Νo 1 στον κατάλογο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ με τα βιβλία που πρέπει να διαβάσουμε για να τοποθετήσουμε την πανδημία του κορονοϊού στο σωστό της πλαίσιο, εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο τα μαζικά ξεσπάσματα λοιμωδών νόσων διαμόρφωσαν την κοινωνία, από τον Μαύρο Θάνατο μέχρι σήμερα. Διεξοδική διερεύνηση του αντίκτυπου των επιδημικών νόσων, το βιβλίο αυτό, που πρωτοκυκλοφόρησε στην Αμερική τον Δεκέμβριο του 2019, αποκαλύπτει με ποιους τρόπους αυτές οι νόσοι όχι μόνο επηρέασαν την ιατρική επιστήμη και τη δημόσια υγεία, αλλά μεταμόρφωσαν επίσης τις τέχνες, τη θρησκεία, την ιστορία των ιδεών και τον πόλεμο. Ο Snowden θίγει θέματα όπως η εξέλιξη των ιατρικών θεραπειών, η λογοτεχνία της πανώλης, η φτώχεια, το περιβάλλον και η μαζική υστερία. Δεν αναπτύσσει μόνο την ιστορική διάσταση νόσων όπως η ευλογιά, η χολέρα και η φυματίωση, αλλά εξετάζει και τις επιπτώσεις πρόσφατων επιδημιών, καθώς και το ζήτημα της παγκόσμιας ετοιμότητας ενώπιον της νέας γενιάς νοσημάτων, ενώ σε έναν νέο πρόλογο πραγματεύεται και την παγκόσμια απειλή της COVID-19. «Η αρχική έκδοση του βιβλίου συνέπεσε με την εκδήλωση της πανδημίας COVID-19. Για πολλούς, υπήρξε ένα πολύτιμο εγχειρίδιο, ενώ είναι δεδομένο ότι σε αυτό ανέτρεξαν στελέχη του κρατικού μηχανισμού, ακόμη και στο ανώτατο επίπεδο, τα οποία κλήθηκαν να διαχειριστούν πτυχές της πανδημίας στην Ελλάδα. »Το βιβλίο περιλαμβάνει τα κύρια πανδημικά επεισόδια που έχουν καταγραφεί στην ανθρώπινη ιστορία μαζί με τις βασικές ιστορικές και κοινωνιολογικές τους επιδράσεις. Κυρίως, καθιστά σαφές στον αναγνώστη ότι η κάθε πανδημία άφησε το στίγμα της για πολλά χρόνια μετά το τέλος της. Αρκετές δε άφησαν το στίγμα τους σε καθημερινές συμπεριφορές και αλληλεπιδράσεις έως και σήμερα. [...] Με δεδομένα όσα συνέβησαν τους τελευταίους μήνες, το βιβλίο του Frank Snowden αποτελεί ένα από τα πολυτιμότερα συγγράμματα της εποχής που διανύουμε». Από τον πρόλογο του Κυριάκου Πιερρακάκη «Ο Snowden εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους τα ξεσπάσματα των νόσων διαμόρφωσαν τα πολιτικά πράγματα, συνέτριψαν επαναστάσεις και παγίωσαν φυλετικές και οικονομικές διακρίσεις. Η αφήγησή του είναι γιγαντιαίου εύρους, απλώνεται σε πολλούς αιώνες και ηπείρους και παράλληλα επιχειρεί να εξηγήσει με ποιους τρόπους επέτρεψαν οι κοινωνικές δομές στις νόσους να ευδοκιμήσουν». Isaac Chotiner, New Yorker «Μια εξαιρετικά χρήσιμη, εκτεταμένη ανασκόπηση των πολλαπλών δεσμών ανάμεσα στις επιδημικές νόσους και στην ιστορική αλλαγή και εξέλιξη». Choice «Διαφωτιστικό και εποικοδομητικό, γεμάτο συναρπαστικές λεπτομέρειες. […] Μια υπέροχη –και τρομακτική– περιγραφή μιας πανίσχυρης και πάντα παρούσας απειλής για την ανθρωπότητα». Glenn AltschuleFlorida Courier «Έξοχο, αφυπνιστικό». Paul Kenned Wall Street Journal «Εξαιρετικά καλογραμμένο, επίκαιρο και συναρπαστικό». Financial Times, Best Books of 2020 «Η Γη είναι ο πλανήτης όπου 100 εκατομμύρια κορoνοϊοί μπορούν άνετα να χωρέσουν επάνω στην κεφαλή μιας καρφίτσας. Το ακόμα “χειρότερο” είναι ότι την Ιστορία των αυτοκρατοριών, των τεχνών και των θρησκειών δεν τη γράφουν οι ηγέτες ή οι λαοί, όπως πιστεύουμε. Την Ιστορία τη γράφουν τα μικρόβια. Στο νέο βιβλίο του, το Magnum Opus, ο καθηγητής του Yale Φρανκ Σνόουντεν εξηγεί πώς και γιατί τα μικρόβια γράφουν την Ιστορία, αφού οι αλλαγές που προκαλούν είναι οριστικές και μη αναστρέψιμες». Παύλος Παπαδόπουλο Καθημερινή ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ - Υπεύθυνος σειράς: Κώστας Κωστής Η ιστορία είναι η λέξη που επιλέξαμε από το αρχαιοελληνικό διανοητικό οπλοστάσιο για να φέρουμε μαζί το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι ο τρόπος με τον οποίο κατανοούμε το παρελθόν προσδιορίζει αναγκαστικά τις δυνατότητές μας να κατανοήσουμε το παρόν, καθώς επίσης και τις προσπάθειές μας να προβλέψουμε το μέλλον. Στη λογική αυτή η σειρά «Διαδρομές ιστορίας» επιδιώκει να συμπεριλάβει βιβλία τα οποία έχουν ως κοινό παρονομαστή την ιστορία, χωρίς ωστόσο να είναι απαραιτήτως βιβλία ιστορίας. Η οικονομία, η κοινωνική θεωρία, η πολιτική επιστήμη, η ανθρωπολογία εντάσσονται στην οπτική της σειράς στο μέτρο και τον βαθμό που αξιοποιούν μιαν ιστορική αντίληψη του χρόνου. Οι συγγραφείς εξάλλου των βιβλίων της σειράς μιλούν για τα θέματά τους με έναν τρόπο που επιχειρεί να ξεπεράσει τις παραδοσιακές βεβαιότητες τους πεδίου τους, έτσι ώστε να ικανοποιήσουν δύο από τις βασικές απαιτήσεις της τέχνης τους, που είναι η αμφισβήτηση και η καινοτομία.