Ανορθόδοξοι πόλεμοι: Μακεδονία, Εμφύλιος, Κύπρος

Μια ματιά στην ελληνική ιστορία αρκεί για να αναδείξει τη συχνότητα των ανορθόδοξων πολέμων και τον κομβικό τους ρόλο για την εξέλιξη της χώρας. Αν περιοριστούμε στον 20ό αιώνα, ξεχωρίζουν το αντάρτικο στη Μακεδονία των αρχών του αιώνα, η Αντίσταση και οι εμφύλιες συγκρούσεις της δεκαετίας του 1940, καθώς και ο απελευθερωτικός αγώνας των Κυπρίων την επόμενη δεκαετία.

Αν και για τους τρεις αυτούς πόλεμους έχει χυθεί πολύ μελάνι, είναι αλήθεια πως γνωρίζουμε περισσότερα για τη διεθνή τους διάσταση ή την υψηλή πολιτική τους απ’ ό,τι για την εσωτερική τους δυναμική, την κοινωνιολογική τους διάσταση ή τη στρατιωτική τους λογική. Είναι σαφές πως αναφερόμαστε σε διαφορετικά γεγονότα, τα οποία εκτυλίσσονται μέσα σε ένα τελείως διαφορετικό ιστορικό πλαίσιο. Ωστόσο, οι σημαντικές επιμέρους διαφοροποιήσεις τους δεν αναιρούν τη χρησιμότητα της συγκριτικής προσέγγισης των τριών αυτών πολέμων, κάτι που δεν είχε επιχειρηθεί ως τώρα. Τα άρθρα που συγκεντρώθηκαν στον τόμο αυτό θέτουν πολλά σύνθετα ερωτήματα, που σχετίζονται με (1) την επιλογή του ανορθόδοξου πολέμου και την ερμηνεία της συχνότητάς του, (2) την εμφύλια διάσταση που τον συνοδεύει, (3) τη δυναμική της βίας που αναπτύσσεται στο πλαίσιό του, (4) τις συλλογικές ταυτότητες που τον τροφοδοτούν αλλά και προκύπτουν από αυτόν, (5) τις συνέπειες και επιπτώσεις του και (6) το συμβολικό κεφάλαιο που παράγει.