Αναγέννηση (2η έκδοση)

Στά ποιήµατα τῆς συλλογής αὐτῆς πρωταγωνιστοῦν γνωστά, ἀλλά καί ἄγνωστα, πρόσωπα τῆς Ἀναγέννησης, πού µέ τό ἔργο τους διαµόρφωσαν µιά ὁλόκληρη ἐποχή, τά ἐπιτεύγµατα τῆς ὁποίας καθόρισαν τήν ἐξέλιξη τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισµοῦ.
Τά «39 πορτραῖτα» τοῦ βιβλίου δίνουν τήν ἀφορµή στόν Χάρη Βλαβιανό νά ἀναλύσει σέ βάθος ζητήµατα –θρησκευτικά, πολιτικά, ἠθικά, αἰσθητικά– πού ἀφοροῦν τήν προσπάθεια τῶν καλλιτεχνῶν, τῶν ποιητῶν καί τῶν στοχαστῶν νά διατηρήσουν τήν ἐλευθερία τῆς σκέψης τους, µέσα στίς ἀντίξοες συνθῆκες τῆς Μεταρρύθµισης καί τῆς Ἀντιµεταρρύθµισης, τοῦ θρησκευτικοῦ φανατισµοῦ δηλαδή, καί νά ὑπερασπιστοῦν, ἀκόµα καί µέ τή ζωή τους, τά δηµιουργήµατά τους.
Σέ µιά ἐποχή πού ἡ πνευµατική καί καλλιτεχνική ζωή ἀπειλεῖται ἀπό τούς αὐτόκλητους ὑπερασπιστές µιᾶς ἀµφιλεγόµενης «ὀρθότητας», ἡ συλλογή τοῦ Χάρη Βλαβιανοῦ ἀνοίγει ἕνα σηµαντικό πεδίο διαλόγου καί ἀναστοχασµοῦ.

Η 2η έκδοση  περιλαμβάνει το παρακάτω «βιβλιογραφικό σημείωμα» που αφορά τις πηγές που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας για να φιλοτεχνήσει ποιητικά τα 39 πρόσωπα της συλλογής. Το σημείωμα, εκ παραδρομής, δεν συμπεριλήφθηκε στην 1η έκδοση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Στην προσπάθειά μου να φιλοτεχνήσω ποιητικά τα τριάντα εννέα πρόσωπα της Αναγέννησης, χρειάστηκε να αντλήσω στοιχεία για τη ζωή και το έργο τους από βιβλία που εστιάζουν στην περίοδο αυτή, ή σε σημαντικούς καλλιτέχνες, ποιητές ή λογίους. Ειδικά τα τρία πρώτα στη βιβλιογραφία ήταν τα πιο χρήσιμα. Αυτό του Vasari (όπως και αυτά του Burckhardt και του Pater), θεωρείται, για ευνόητους λόγους, κλασικό. Ο ίδιος είχε την τύχη να γνωρίσει τους περισσότερους κορυφαίους καλλιτέχνες της Αναγέννησης, και ως εκ τούτου μας προσφέρει στο βιβλίο του όχι μόνο πολλές λεπτομέρειες για τη ζωή τους, αλλά και τη δική του αποτίμηση των επιτευγμάτων τους – πολύτιμη ασφαλώς, αν κι όχι πάντοτε αμερόληπτη. Η εξαιρετική μελέτη του Davis και της Lindsmith περιέχει πολλές πληροφορίες και για πρόσωπα που δεν είναι τόσο γνωστά στο ευρύτερο κοινό, όπως του κυνηγού μαγισσών Kramer, του γελωτοποιού Tarlton ή του δολοφόνου Catena. Τέλος, η μελέτη της Rowland –που είναι από τις πλέον διακεκριμένες μελετήτριες της Αναγέννησης– αναλύει σε βάθος την προσωπικότητα του «Fedro» Inghirami, μιας από τις πλέον γοητευτικές μορφές της εποχής, που ενέπνευσε ακόμη και τον Raffaello να του αφιερώσει δύο από τους πίνακές του. Η ίδια έχει μεταφράσει στα αγγλικά και το De gli eroici furori του Bruno, ένας μεταφραστικός άθλος, πραγματικά.
Στα ποιήματα χρησιμοποιώ το υλικό που συγκέντρωσα ελεύθερα, ή και αυθαίρετα κάποιες φορές, αφού στόχος μου ήταν να επιτύχω το καλύτερο δυνατό ποιητικό αποτέλεσμα και να συνδέσω τα ποιήματα μ’ ένα συγκεκριμένο νήμα, μια συγκεκριμένη ιδέα, πάνω στην οποία στηρίχτηκε το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής.

Giorgio Vasari, The Lives of the Artists, Oxford University Press, 2008
Robert C. Davis – Beth Lindsmith, Lives of the Renaissance, Thames & Hudson, 2019
Ingrid Rowland, The Culture of the High Renaissance: Ancients and Moderns in Sixteenth-Century Rome, Cambridge University Press, 1998
Kenneth Bartlett, The Renaissance in Italy: A History, Hackett Publishing Company, Inc., 2019
Gordon Campbell, The Oxford Illustrated History of the Renaissance, Oxford University Press, 2021
Jacob Burckhardt, The Civilization of the Renaissance in Italy, Start Publishing LLC, 2013
Walter Pater, The Renaissance Studies in Art and Poetry, Kindle Edition

Χάρης Βλαβιανός, 16 Ιουλίου 2024