Αναδομώντας τα κειμενικά είδη του σχολικού γραμματισμού

Το βιβλίο αυτό διερευνά ένα συνεργασιακό πρόγραμμα σχολείου-πανεπιστημίου με στόχο το μετασχηματισμό διαφόρων κειμενικών ειδών γραμματισμού που οι ίδιοι οι δάσκαλοι-ερευνητές (σε συνεργασία με τους πανεπιστημιακούς ερευνητές) οργάνωσαν και διερεύνησαν με τελικό σκοπό να μεταμορφώσουν τις διδακτικές τους πρακτικές από μονολογικές σε διαλογικές. Το πρόγραμμα έλαβε χώρα σε διάφορες τάξεις (από το νηπιαγωγείο ως την ογδόη τάξη) σε δημόσια σχολεία στο Σικάγο των Η.Π.Α. Όλοι και όλες εργάστηκαν με στόχο να δημιουργήσουν διεπιδράσεις όπου οι φωνές των μαθητών/τριών -οι ιδέες τους, τα σχόλια τους, οι ερωτήσεις τους- θα ενθαρρύνονταν και θα αξιολογούνταν θετικά.

Αυτό το βιβλίο, λοιπόν, περιγράφει τα ταξίδια των δασκάλων-ερευνητών σε σχολεία υποβαθμισμένων αστικών περιοχών στην προσπάθεια τους να βρουν τρόπους ώστε να αξιοποιήσουν τις ιδέες και τις απόψεις των μαθητών/τριών τους. Οι εκπαιδευτικοί ανακάλυψαν τρόπους για να δώσουν στους μαθητές και τις μαθήτριες να καταλάβουν ότι αυτό που σκεφτόντουσαν μετρούσε ως σημαντικό. Διαμόρφωσαν συνεργασιακό διάλογο στην τάξη για να υλοποιήσουν την ιδέα ότι όλα τα παιδιά ανήκουν στην ομάδα. Αυτές δεν ήταν μόνο σπουδαίες παιδαγωγικές πράξεις αλλά και κάτι πιο σημαντικό -ο συνεργασιακός διάλογος που υλοποίησε αυτές τις διδακτικές αντιπροσωπεύει τον κριτικό διάλογο για κοινωνική αλλαγή (Fairclough, 1992).

Όπως υποστήριξε ο Geertz (1973), «η αναδιαμόρφωση του προτύπου των κοινωνικών σχέσεων ισοδυναμεί με την επαναδιαευθέτηοη των συντεταγμένων των εμπειριών του κόσμου» (σελ. 28). Έτσι, όταν οι δάσκαλοι αναθέτουν στους μαθητές και τις μαθήτριες των υποβαθμισμένων αστικών περιοχών νέους ρόλους επειδή είναι πολύτιμοι πληροφοριοδότες και αναστοχαστές, αυτά τα παιδιά ζουν νέες εμπειρίες. Τα παιδιά αυτά, καθώς συμμετέχουν στις συγκεκριμένες κοινωνικές πρακτικές του κόσμου, μαθαίνουν σχέσεις δύναμης που γίνονται μέρος των ταυτοτήτων τους. Συνεπώς, η απόφαση των δασκάλων-ερευνητών να επανεξετάσουν το πρότυπο των κοινωνικών σχέσεων ήταν μια ηθική επιλογή -όπως επίσης και μια πολιτική επιλογή.